Ο εγκαταλειμμένος Ναός του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη

 Η  δύναμη της πίστης κρατεί

αναλλοίωτες τις παραδόσεις

 

Στη Σκύρο σπάνια συναντούμε εκκλησίες να είναι ασυντήρητες και εγκαταλειμμένες.

Στο οδοιπορικό αποτέλεσε εξαίρεση το μικρό γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη στην απόκρημνη πλαγιά, στη σπηλιά ανατολικά του Κάστρου.

Δυστυχώς ο Ναός είναι παντελώς εγκαταλειμμένος και αποψιλωμένος, χωρίς ένα καντήλι και μια εικόνα του Αγίου.

Σήμερα αποτελεί φωλιά περιστεριών και διάφορων άγριων πουλιών. Είναι λυπηρό το φαινόμενο, που συναντά ο επισκέπτης.

Πρέπει να επισημανθεί ότι ο Ιερός  Ναός ανήκει  στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και ότι ο Ναός με την 6505/293/02-02-1972 (ΦΕΚ 126/11-02-1972) Υπουργική απόφαση κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Στο υπέρθυρο του Ναού, υπάρχει μαρμάρινη εντοιχισμένη πλάκα, με κτητορική επιγραφή, που μας πληροφορεί ότι ο Ναός χτίστηκε το 1602[1].

Το 2009 ήταν ορατές μόνο σύγχρονες εικόνες. Ωστόσο, το αρχείο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας αναφέρει ότι στο τέμπλο υπήρχαν τρεις εικόνες (Χριστός, Παναγία και Άγιος Αθανάσιος) των Μεταβυζαντινών χρόνων. Άγνωστο πού βρίσκονται τώρα. Σήμερα το εκκλησάκι ανήκει στην ιδιοκτησία της Ιεράς Μονής του Αγίου Γεωργίου.

Μετά τις επισκευές το 2009, παραμένει σε πλήρη εγκατάλειψη. Παραμένει άδεια, χωρίς να έχει ακόμα και την εικόνα του Αγίου. Δεν είναι καθαρό, αν είναι ευθύνη της αρχαιολογικής υπηρεσίας, υπόθεση που κυκλοφορεί, ή του ηγουμένου της Μονής του Αγίου Γεωργίου.

Μετά τις επισκευές το 2009, παραμένει σε πλήρη εγκατάλειψη. Παραμένει άδεια, χωρίς να έχει ακόμα και την εικόνα του Αγίου. Δεν είναι καθαρό, αν είναι ευθύνη της αρχαιολογικής υπηρεσίας, υπόθεση που κυκλοφορεί, ή του ηγουμένου της Μονής του Αγίου Γεωργίου.

Αφού όμως η  αρχαιολογική υπηρεσία τελείωσε τις εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσης του ναού, τότε κακώς ο Ναός βρίσκεται σήμερα, μετά από 12 χρόνια, σε τέτοια άσχημη κατάσταση.

Τέλος, πρέπει να τονιστεί ότι δεν έχει καμία σύγκριση με τον άλλο ναό του του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, που βρίσκεται στο Βουνό και είναι και αυτός ιδιοκτησία του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου. Ο ένας ναός του έτους 1602 είναι σε εγκατάλειψη, σε σχέση με το ναό του 1989, που είναι περιποιημένος και σε πολύ καλή κατάσταση.

Στην ανέγερση του Ναού του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη ή Λαυριώτη στις Κοπρισιές, μπορεί να έπαιξε ρόλο η διπλωματία και η σκοπιμότητα. Το 1989 ο καλόγερος της Ιεράς Μονής του Αγίου όρους έχτισε την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, μέσα στις χορτονομές στο «Βουνό»[2], που κατέχει στην ιδιοκτησία της η Μονή της Αγίας Λαύρας. Τοποθέτησε  «αδελφούς» όλους τους τσοπάνηδες που έχουν νοικιασμένες τις εκτάσεις του «Βουνού», για να βόσκουν τα κοπάδια τους. 

 

Σε  κίνδυνο κατάρρευσης (χρειάζονταν άμεση επισκευή), βρίσκονταν οι εκκλησίες της Γέννησης του Χριστού στο Απατσίνι (Σταυρός-Τρικολάινο), της Αγίας Τριάδας στην Αγιά, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Σταυρό. Για τις δύο τελευταίες άρχισαν εργασίες αποκατάστασης τα έτη 2021-2022.

Το καλοκαίρι του 2021 ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Σταυρό ανακαινίστηκε, ώστε κατέστη ασφαλής και λειτουργικός. Τις επισκευές του Ναού ανέλαβε και περάτωσε ο κύριος Κρινής. Για τον άλλο Ναό της Αγίας Τριάδας στην Αγιά άρχισαν από τις ιδιοκτήτριες, αδελφές Έφη και Γιώτα Δ. Νικολάου, εργασίες ανακαίνησης το φθινόπωρο του 2022.  

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Αχ. Κρίκα 

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)

---

[1] «θείος ναός οὗτος τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀθανασίου εἰς τὸ σπήλαιον (ὑ) πά (ρ) χ (ε) ι τοῦτο. Μετετέθη πρὸς τὁ βόρ (ε) ιον ἐκ λα (υριω) τῶν (ἀ) δε (λφῶν) μερί (μνῃ) δι ’ὀβολοῦ καὶ κόπου τοῦ ὁσιωτάτου ἐν μοναχοῖς κυροῦ Ἀθανασίου ἐπι ἔτους 1602»

 

[2] Κορνηλία Ζαρκιά, 1995