Δωρεές των Σκυριανών σε εκκλησίες και μοναστήρια
Από τον κώδικα του Άη-Μάμα
Αν παρατηρήσουμε από διάφορες διαθήκες και σχετικά έγγραφα, οι δωρεές[1] των χριστιανών κατοίκων σε εκκλησίες και μοναστήρια για φιλανθρωπικούς σκοπούς, αλλά και προς «μνημόσυνον» αυτών, ήταν πάρα πολλές. Ο Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Ατέσης αναφέρει συγκεκριμένα ότι, «Ο γνωρίζων την θρησκευτικότητα των κατοίκων, την εκ των μυχίων της καρδίας αυτών εκπηγάζουσαν, ζήσας δε την ζωήν αυτών και συναναστραφείς μετ’ αυτών, δεν εκπλήσσεται βλέπων αυθορμήτους δωρεάς προς ευαγή ιδρύματα και έξέχοντα εκκλησιαστικά πρόσωπα της νήσου».
Ο νεότερος Κώδικας της Μονής του Χριστού του Μαυρουνά, ο οποίος συντάχθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του έτους 1800, είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα των δωρεών των χριστιανών κατοίκων της Σκύρου σε εκκλησίες και μοναστήρια.
Ο Κώδικας ο οποίος αναφέρεται κυρίως στην κτηματική περιουσία της Μονής του Χριστού, η οποία προέρχεται από δωρεές ή αφιερώματα επωνύμων Σκυριανών «για την σωτηρίαν της ψυχής των», όπως φαίνεται στα «ψηφιακά αντίγραφα δωρητηρίων»[2].
Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο, στο οποίο με τίτλο «Τα αφιερώματα των χριστιανών». αναγράφονται τα ονόματα των δωρητών και το είδος της δωρεάς (χωράφι, μάντρα, κατούνα, ελαιώνα κτλ.), όπως φαίνονται στα αντίγραφα σελίδων του Κώδικα.
Τα ονόματα που αναφέρονται στις τρείς σελίδες του Κώδικα είναι αντιγραφή του παλαιού Κώδικα.
Ο σκοπός είναι η κατοχύρωση της περιουσίας της Μονής.
Η αντιγραφή έγινε από τον ίδιο αντιγραφέα. Δε γνωρίζουμε, τι έγινε ο προηγούμενος Κώδικας, ούτε τη διαδικασία που γίνονταν η αντιγραφή.
Σελίδα του Κώδικα της Μονής του Χριστού στον Μαυρουνά όπου αναγράφονται ονόματα δωρητών
1. «Αφιέρωσεν ο Ιγνάτιος στάθη Γιαλούρη δύω κατούνας εις το τραχύ εις την κρύνην με χιτώ και περτίβολον πλησίον Ιωάννη Φεργάδη λυπαρού και η ετέρα πλησίον νικόλα παρτουρή και Ιωάννη Γιαλούρη».
2. « αφιέρωσεν ο κωνσταντής γαροφαλιάς δύω χωράφια εις το τραχή εις τον κάτω κάμπον πλησίον αγίου μάμα και αγίου Ιωά(ννη) στα κοχύλια. έτι εις τον αυτόν τόπον πλησίον νικολάου φαμέλου και δημήτρη καραπύνη».
3. «ο Δημήτριος μανιάς χωράφι εις τα πηγαδάκια πλησίον του μοναστηρίου και πλησίον δημήτρη καπελάτη και αγίου Γεωργίου του μεγάλου»
4. «η Άννα του νικόλα βρυκόλακα χωράφι εις το καμπί πλησίον μαυρογεώργη και ανδρέα βρομούσας»
5. «ο Ιωάννης Ζηπούνος χωράφι εις τα κουλούρια την άλασιν πλησίον του μοναστηρίου και του ποταμού»
6. «η καλή του σκορδανά χωράφι εις τον αράμνον»
7. «η καλή Τζανίνας χωράφι εις την κουρβουλιάν πλησίον γιάννη γιαλούρη»
8. «ο σταμάτης λάμπρος εις τους φερές εις την κειμένην μάνδραν πλησίον του μοναστηρίου»
Σελίδα του Κώδικα της Μονής του Χριστού στον Μαυρουνά όπου αναγράφονται ονόματα δωρητών
1.
«αφιέρωσεν ο σταμάτης μαντάγαρη χωράφιον εις
τον άγιον γεώργιον τους φερές με τις ελιές πλησίον μανώλη κομπογιάννη και
έτερον εις τα παράγια πλησίον του μοναστηρίου και μαρίας μαστρογιάννη τζουκαλά»
2. «αφιέρωσεν ο Ιωάννης μανώλη Γεωργάκη χωράφιον εις τα σαράγια πλησίον μαστρογιάννη τζουκαλά και παναγίας μελικαρούς»
3. «αφιέρωσεν ο μανόλης γανωτή δια την γυναίκα του φαλταϊνα χωράφι εις τον μαυρουνά πλησίον μοναστηρίου και παπα πρεμεκύριη»
4. «αφιέρωσεν ο Κωνσταντής παπαθεοδωρή εις τον αυτόν τόπον πλησίον παπά πρεμεκύρη»
5. «αφιέρωσεν η άννα μαλύνα χωράφι εις τον αυτόν τόπον πλησίον του μοναστηρίου και καραμπίνη»
6. «αφιέρωσεν ο Γεώργης Βατάχος χωράφι εις της βελανιδιάς πλησίον του μοναστηρίου»
7. « αφιέρωσεν ο σταμάτης ορφανός εις τον αυτόν τόπον χωράφι πλησίον μοναστηρίου και γρηγόρη σταματικού»
8. «αφιέρωσεν ο θεοδωρής μαρκάκης χωράφι εις τον αυτόν τόπον πλησίον ντελιού και ευφροσύνης μαρκάκη»
9. «αφιέρωσεν η αμέρησα σαριγιάννη χωράφι εις το σύκανον του μοναστηρίου πλησίον κωνσταντή παπά θεοδωρή»
Σελίδα του Κώδικα της Μονής του Χριστού στον Μαυρουνά όπου αναγράφονται ονόματα δωρητών
1. «αφιέρωσεν ο Κωνσταντής αυλωνίτης χωράφι εις τον μαυρουνά πλησίον του μοναστηρίου και του ποταμού.
2. «αφιέρωσεν ο δημήτρης ρίγας χωράφι εις τον μαυρουνά εις το σύκανον πλησίον του δρόμου και του μοναστηρίου».
3. «η μαρία του τράγου εις τον αυτόν τόπον χωράφι πλησίον παπά πρεμυκύρη και ανεμομύλου».
4. «ο παντελή Βρενζίλιου χωράφιον εις του παπάζογλου τον ελαιώνα πλησίον σκαρπάθου».
5. «αφιέρωσεν ο κωνσταντής σκαρπάθιος δια γράμματος το χωράφιόν του μετά οσπητίου ως ευρίσκεται και οράται».
6. «αφιέρωσεν ο δημήτρης καραπύνη δια την γυνή του άννα χωράφι εις το κάτω σύκανο πλησίον την λούστρια του μοναστηρίου».
7. «Ο Γεώργης μαλαματύνη χωράφι ένδω του κλείσματος πλησίον πατνιώτη».
8. Εκάμαμεν συναλαγμόν με τον μικέ χασαγυναίκα και του έδωσα εν μέρος εις τας αβδέλας από το χωράφι οπού αφιέρωσεν ο κωνσταντής σκαρπαθίου με τον μικέ χασαγυναίκα και με έδοσαν δύω χωράφια εις τον διάνεμον πλησίον του μοναστηρίου και αποστόλη πάτρα και μένομεν αμφότεροι ευζαριστημένοι».
9. «αφιέρωσεν ο φαλτάϊτς σταμάτη Γιαλούρη χωράφι εις τον διάνεμον πλησίον πατνιώτη και τζιριγώτη».
10. «αγόρασα από τον σταμάτη Γεωργούδη χωράφι εις τον διάνεμον πλησίον σταμάτι γιαλούρη και του μοναστηρίου δια γρόσ. 35».
[1] «Εις κώδικα άποκείμενον έν τή 'Ιερά του 'Αγίου Γεωργίου Μονή, βλέπομεν άναγραφομένας τάς δωρεάς τών ευσεβών κατοίκων. Τοιοϋτος βεβαίως κώδιξ οίονεί κτηματολόγιον, υπήρχεν ασφαλώς έν τοΐς άρχείοις τών γραφείων τής επισκοπής, ως πληροφοροόμεθα έκ του έπισκόπου Γρηγορίου, δσον όμως έγώ γνωρίζω σήμερον δέν διασώζεται». Βασίλειος Ατέσης «Η Επισκοπική Επιτροπή Σκύρου (1837-1841)
[2] από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου