Η καταγραφή των εκκλησιών του Νησιού
στον εορτολογικό κύκλο της Εκκλησίας
Στην εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων στις Κατούνες η κόγχη που φαινομενικά αντικαθιστά την Αγία Τράπεζα στηρίζεται σε μαρμάρινη στήλη πρωτοχριστιανικού ή αρχαιοελληνικού Ναού. Στο χώρο υπήρξαν αρχαία ευρήματα. Διακρίνεται εγκατάσταση που προσομοιάζει με αποχετευτικό ή αρδευτικό δίκτυο
Για την καταγραφή των εκκλησιών του Νησιού, πρέπει να εξετάσουμε ότι κάθε εορτή στον εορτολογικό κύκλο της Εκκλησίας ενός προσώπου ή ενός γεγονότος έχει τρία στάδια, τα προεόρτια, την κυρίως εορτή και τα μεθεόρτια.
Για παράδειγμα, στις 23 Αυγούστου κάθε χρόνου, εορτάζουμε την Απόδοση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και η Εκκλησία κλείνει με την ίδια πανηγυρική διάθεση τους εορτασμούς της Κοιμήσεως και της Μεταστάσεως της Παναγίας, που τιμάται στις 15 Αυγούστου.
Η καθιέρωση της 1ης Σεπτεμβρίου, ως ημέρας ενάρξεως του εκκλησιαστικού έτους διασώζει την ιστορική συνέχεια στα εορταζόμενα γεγονότα (π.χ. η εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου, που προηγήθηκε κατά έξι μήνες της αντίστοιχης του Κυρίου, τοποθετείται στις 23 Σεπτεμβρίου, ενώ και η εορτή του Γενεθλίου της Θεοτόκου τοποθετείται στις 8 Σεπτεμβρίου). Κάποιες Δεσποτικές[1] και Θεομητορικές εορτές καθορίστηκαν σε ημερομηνίες Εγκαινίων αντίστοιχων ναών, ενώ οι μνήμες των μαρτύρων καθορίστηκαν κατά την ημέρα του μαρτυρίου τους («γενέθλιος ημέρα» του μάρτυρα).
Οι δεσποτικές εορτές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τις «κινητές δεσποτικές εορτές». και τις «ακίνητες δεσποτικές εορτές».
Οι «κινητές δεσποτικές εορτές» είναι: Κυριακή των Βαΐων, Άγια Πάθη, Ανάσταση, Πεντηκοστής, Αγίου Πνεύματος και Αναλήψεως.
Οι κινητές δεσποτικές εορτές έχουν ως επίκεντρο την εορτή της Ανάστασης η οποία εορτάζεται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον καθορισμό της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
Μαρμάρινη στήλη στο εσωτερικό του ναού του Αγίου Τρύφωνα.
Στις ακίνητες περιλαμβάνονται οι εορτές[2]: Γέννηση του Χριστού (Χριστούγεννα), Περιτομή του Ιησού Χριστού στις 1 Ιανουαρίου, Θεοφάνεια στις 6 Ιανουαρίου, Υπαπαντή του Κυρίου στις 2 Φεβρουαρίου, Μεταμόρφωση του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου, Τιμίου Σταυρού. (Υψώσεως 14/9, Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄ Κυριακή των Νηστειών), Προόδου του Τιμίου Σταυρού 1/8).
Στις Θεομητορικές εορτές[3] περιλαμβάνονται οι εορτές[4]: Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25 Μαρτίου), Ζωοδόχος Πηγή (Παρασκευή της Διακαινησίμου), Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), Κατάθεση Τίμιας Ζώνης της Θεοτόκου (31 Αυγούστου), Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου), Αγία Σκέπη της Θεοτόκου (28 Οκτωβρίου), Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), Σύναξη της Υπερ. Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου).
Πέρα από τις Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές θα αναφέρουμε τις εορτές που αφορούν τα γεγονότα των Αγίων. Μεταξύ των κυριότερων ξεχωρίζουμε τους ναούς που είναι αφιερωμένοι στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο[5].
[1] εκείνες που συνδέονται με τα λυτρωτικά γεγονότα της ζωής του Ιησού Χριστού Πηγή:
[2] Πηγή: https://www.impantokratoros.gr/
[3] Θεομητορικές εορτές ονομάζονται οι χριστιανικές εορτές που έχουν καθιερωθεί για την Παναγία.
[5] Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ που ήταν συγγενής της Θεοτόκου. Σχετικά με την σύλληψη και την γέννησή του, που συνέβη 6 μήνες πριν από τη γέννηση του Ιησού Χριστού ο ίδιος Ευαγγελιστής εξιστορεί θαυμαστά γεγονότα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου