Ενοριακοί Ναοί και εφημέριοι μετά το 1829
Μετά το 1829 στους Ιερούς Ναούς, που κατά διαστήματα υπήρξαν ενοριακοί, ιερούργησαν οι παρακάτω αναφερόμενοι εφημέριοι[1], χωρίς να γνωρίζουμε τα χρονικά διαστήματα από πότε έως πότε θήτευσε ο καθένας από αυτούς.
Οι ιερείς για τους οποίους δεν είναι γνωστό σε ποιο Ναό ήταν εφημέριοι είναι οι: Σταμάτιος Παντολέων (1834), Δημήτριος Παπαθεοδωρή (1834), Ζαχαρίας (1834), Νικόλαος Χαρτοφύλαξ (1834), Κωνσταντής (1834), Νικόλαος (1834), Ιερομόναχος Δαμιανός Τζορδιάς (1837) (Πίνακας σελ. 757). Δεν είναι γνωστό που ιερούργησε ο Βελισάριος Βελισαρίου (1958)
1. Στην Παναγία Μελικαρού (Εισοδίων της Θεοτόκου) ο παπα-Γεώργιος Τζάνος. Τον διαδέχτηκε ο παπα-Σταμάτης Φτούλης και αυτόν ο παπα-Αντώνης Μακρής (1958). Σήμερα εφημέριος είναι ο Σταμάτης Παπαρβανίτης.
2. Στον Άγιο Ιωάννη στα Κοχύλια οι ιερείς Κωνσταντίνος Σαράντος, Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Νικόλαος Ιωάννου (1833), Εμμανουήλ Κοσμάς, Γεώργιος Ιωαννίδης, ο παπα- Γιώργης Φτούλης (1958), γιός του παπα-Σταμάτη Φτούλη (1958) και παπα-Αντώνης Παρασκευάς.
Ο παπα-Αντώνης
Παρασκευάς
Ο παπα-Αντώνης Παρασκευάς, πέρα από το ιερατικό έργο, επιτέλεσε αξιόλογο κοινωνικό και αγαθοεργό έργο, βοηθώντας, με κάθε τρόπο, φτωχές οικογένειες. Με δική του πρωτοβουλία, με οικονομική βοήθεια από τις αδελφές Γαβουδέλη και άλλων Σκυριανών, κατασκευάστηκε το Πνευματικό κέντρο της Εκκλησίας του Αη - Γιάννη. Σήμερα εφημέριος είναι ο Γεώργιος Ψαριώτης.
3. Στην Αρχοντοπαναγιά οι: Δανιήλ, Μιχαήλ Σπούνος Σακελλάριος, Γεώργιος Τζικούρας σκευοφύλαξ (1834), Νικόλαος Γιαννιός, Ιωάννης Φραγκίσκος, Γεώργιος Σιβήτος, Δημήτριος Θεοχάρης, Ιωάννης Θεοχάρης και ο Κωνσταντής Μαυρογιώργης. (Ο παπα-Κωνσταντής Μαυρογιώργης αποφοίτησε την Εκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου και την Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης).
Ο παπα-Κωνσταντής Μαυρογιώργης
4. Στον Ναό της Αγίας Τριάδας στο Μπόριο, που υπήρξε ενοριακός Ναός μέχρι την κατάργηση της Επισκοπής, εχρημάτισαν εφημέριοι ο Δημήτριος Λιμναίος και ο Δημήτριος Μανιάς.
5. Στο Ναό των Αγίων Αποστόλων στον Κρόκο, οι εφημέριοι Νικόλαος Κοσμάς Έξαρχος, Γρηγόριος Γρηγοριάδης, Αλέξανδρος Δάρας και Γεώργιος Καραφύλλης.
6. Στην Παναγία Κυρά-Ψωμού, οι ιερείς Γεώργιος Τζικούρας Σκευοφύλακας, Γεώργιος Γιαννιός χαρτοφύλακας, Σταμάτιος Διαμαντής και ο Εμμανουήλ Λορέντζος.
7. Στο Χριστό του Μίγα οι ιερείς Δημήτριος Σταμέλος Οικονόμος, Δημήτριος Οικονόμου (κύριο επώνυμο Στραβολαίμης), Κωνσταντίνος Θεοχάρης και ο Ματζουράνης Θεοχάρης.
8. Στο Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου ή Παναγία Κ’τσού ιερούργησε ο Ιερομόναχος και πνευματικός Σεραφείμ.
9. Στο Ναό των Ταξιαρχών στην κεντρική πλατεία του Χωριού ο εφημέριος Γεώργιος Μαυρογιώργης (1958).
10. Στην Ελεημονήτρια (Ζωοδόχος Πηγή) οι ιερείς Δημήτριος Θεοδοσίου κτήτορας (1818), Δημήτριος Ανδρέου Σακελλάριος κτήτορας (1818), Δημήτριος Φτούλης (1833), Εμμανουήλ Λορέντζος και Γεώργιος Μαυρογιώργης.
11. Στο Ναό της Αγίας Άννας, ο ιερομόναχος Γεδεών και οι ιερείς Γεώργιος Κατσαρέλης και ο Γεώργιος Καραφύλλης.
12. Στον Ναό της Αποτομής της Κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (1834), υπήρξε εφημέριος ο Νικόλαος Γιαννιού. Δε γνωρίζουμε αν πρόκειται για τον Αη-Γιάννη τον Δρομάνια ή τον Φράγκο. Λίγο αργότερα ο Ναός έκλεισε και ο ιερέας Ιωάννης Γιαννιού μετατέθηκε στο Ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου ή Παναγία Καταπολιανή και ο εφημέριος αυτής στην Αγία Άννα.
13. Στο Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Επισκοπή), το 1834 ήταν εφημέριος ο προηγούμενος και πνευματικός Σεραφείμ.
14. Στον Ναό του Αγίου Νικολάου της Λιναριάς οι ιερείς Γεώργιος Μαυρογιώργης, Δημήτριος Θεοχάρης, Δημήτριος Μανιάς, Νικόλαος Αντωνόπουλος, ο παπα-Γιάννης Μαυρίκης (Καραμπέτσος) (1958), ο παπα-Δημήτρης Σαρρής και, εκ περιτροπής, ο παπα-Σταμάτης Φτούλης και ο παπα-Αντώνης Μακρής (1958). Σήμερα εφημέριος είναι ο παπα-Μωραΐτης.
15. Στον Άγιο Μηνά στο Λουτρό του Καλικριού ο παπα-Κορνήλιος και ο παπα-Δημήτριος Άγαλος (παπα-(Α)Γάλος) ιερούργησαν, όταν ο Ναός ήταν ενοριακός. Αργότερα καταργήθηκε, ως ενοριακός, ο Ναός του Αγίου Μηνά. Έγινε στη θέση του, για λίγο διάστημα, ο μεγαλύτερος στο Καλικρί Ναός της Αγίας Βαρβάρας, χωρίς εφημέριο με οργανική θέση, αλλά υπαγόταν στην ενορία της Λιναριάς.
Κίονας από γρανίτη Ρωμαϊκών χρόνων στο ναό
της Γέννησης του Χριστού στη Μεγάλη Στράτα
Για το σύνολο των εφημερίων στο Νησί για τη χρονική περίοδο (1829-1834) πληροφορούμαστε από εκθέσεις της Επισκοπής[2]
1. Το 1829 υπήρξαν δεκατρείς εφημέριοι.
2. Το 1830 επτά εφημέριοι. Ο μικρός αριθμός σύμφωνα με τον Επίσκοπο Γρηγόριο οφείλεται στο γεγονός ότι «αι χειροτονείαι ενταύθα ήτον σπάνιαι, καθότι ο τόπος ών μικρός και πτωχός και ο πόρος των ιερέων μικρότατος, δια τούτο και ού προθυμοποιούνται προς τούτο».
3. Το 1833 σε έγγραφο του Αρχιμανδρίτου Σεραφείμ Κουτσούπη αναφέρεται ότι, «οι πρεσβύτεροι μετά πρεσβυτέρων εισίν όλοι επτά και δύο χειρευόμενοι, ιερομόναχοι δε τέσσερις , εφ’ ών ο είς κοινός πνευματικός, οίτινες φέρουσιν πάντες ηλικία χρόνου από τριάντα πέντε έως πενήντα πέντε, πάντες πολίτες της αυτής πόλεως, εισίν δε και έτεροι ιερομόναχοι ξένοι τρεις».
Βλέπουμε το 1833 δέκα έξι ιερείς και ιερομονάχους.
4. Το 1834 ο αριθμός των ιερέων είναι έντεκα.
Άγιος Γεώργιος Διασουρίτης Σιρίβλι ή στ’ αλώνια. Στο Ιερό Βήμα υπάρχουν σπαράγματα αρχαίου Ιερού. Ο Ναός είναι των Ρωμαϊκών χρόνων. Ο Κωνσταντίνος Φαλτάϊτς τον ταυτίζει με το Ναό της Συρίας Θεάς (Ντεασούρα/Διασουρίτης)
Το έτος 1833, εποχή του μοναστηριακού ζητήματος, ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Κουτσούπης, με εντολή του Διοικητού Βορείων Σποράδων Χρ. Περαιβού, ζήτησε από τους επιτρόπους των ενοριακών Ναών να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ερωτήματα για την κατάσταση των Ναών, σχετικά με το κτήριο, την οικονομική κατάσταση (έσοδα-έξοδα), τα περιουσιακά στοιχεία κτλ.
Μεταδίδονται στις μέρες μας στοιχεία, τα οποία μένουν στην ιστορία και μας βοηθούν να αξιολογούμε τις συνθήκες, που υπήρχαν εκείνους τους δύσκολους χρόνους για τους χριστιανούς του Νησιού. Διαπιστώνουμε ότι η απόδοση της λατρείας στο Θεό και τους Αγίους, η προσευχή, οι πρακτικές και οι παραδόσεις βοήθησαν στην ανόρθωση του πνευματικού βίου και τη διατήρηση του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σκυριανής κοινωνίας. Μας βοηθούν να συγκρίνουμε το παρελθόν με τη σημερινή ραγδαία εξελισσόμενη κοινωνία. Να κατανοήσουμε αν η πίστη είναι βασική κινητήρια δύναμη για τον άνθρωπο.
Να εξετάσουμε αν η θρησκευτική λατρεία και πίστη υποχωρεί ως κοινωνικό φαινόμενο μπροστά στη σταδιακή εξαφάνιση της παραδοσιακής κοινωνίας του Νησιού.
Το δωρητήριο των Σκυριανών της νήσου Σκυροπούλας
στον Μοναχό Αθανάσιο με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1774
[1] «Η Ιστορία της Εκκλησίας της Σκύρου», Βασίλειος Γ. Ατέσης, Έκδοσις «Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών», Αθήναι 1961
[2] «Η Ιστορία της Εκκλησίας της Σκύρου», Βασίλειος Γ. Ατέσης, Έκδοσις «Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών», Αθήναι 1961
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου