Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού εκκλησιών στη Σκύρο

 Η οθωμανική πολιτική έναντι των θρησκευτικών κτήσεων

Λέγεται ότι η ύπαρξη μεγάλου αριθμού αφιερώσεων γης στις εκκλησίες οφειλόταν στην οθωμανική πολιτική έναντι των θρησκευτικών κτήσεων. Το αφορολόγητο καθεστώς των εκκλησιαστικών γαιών στο νησί είχε ως αποτέλεσμα την αφιέρωση γης στην εκκλησία από τους ντόπιους.

Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι στην πραγματικότητα συνέχισαν να επωφελούνται οικονομικά από τα αφιερωμένα εδάφη στην εκκλησία, χωρίς ωστόσο να φορολογούνται αντίστοιχα[1].

Ο Μωάμεθ Β΄ [2], μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, παραχώρησε σημαντικά προνόμια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο[3].

Η κίνηση αυτή ήταν μια διπλωματική κίνηση, να ελέγξει τον χριστιανικό πληθυσμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μπορεί όμως να έγινε με την προτροπή της χριστιανής παραμάνας του Μάρα[4] που έτρεφε βαθιά εκτίμηση προς το πρόσωπο της. Για το λόγο αυτό, μέσα στα κτήματα, έχτιζαν εκκλησίες στις οποίες προίκιζαν τα κτήματά τους, που αργότερα  κληρονομούσαν τα παιδιά τους δηλαδή «την εκκλησία με τα αυτής κτήματα». Ο κληρονόμος είχε την υποχρέωση μία φορά το χρόνο να επιμελείται την εκκλησία και να την λειτουργεί στη μνήμη του Αγίου.

Η  ίδρυση μιας εκκλησίας είναι συχνά αποτέλεσμα ενός θαύματος, ενός θαυμάσιου γεγονότος. Είναι αποτέλεσμα ενός ονείρου, ενός οράματος[5], ενός εκπληρωμένου τάματος, της αποκάλυψης μιας εικόνας.

Υπάρχουν διάφοροι μύθοι και παραδόσεις που περνούν από στόμα σε στόμα σε κάθε γενιά. Πολλοί Σκυριανοί διηγούνται ιστορίες, οράματα και όνειρα, που μοιάζουν σαν παραμύθια και κινούνται στη σφαίρα του φανταστικού και του μυστηρίου, αλλά να προέρχονται από καταστάσεις και βιώματα της πραγματικής ζωής και ανεξήγητα γεγονότα του καθημερινού βίου.

 

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)

---

[1] Κορνηλία Ζαρκιά «Τα εκκλησιαστικά Αδελφάτα στη Σκύρο» 1995

[2] Ο Μωάμεθ Β΄ γνωστός και ως Μωάμεθ ο Πορθητής (30 Μαρτίου 1432 - 3 Μαΐου 1481) ήταν Οθωμανός σουλτάνος, ο οποίος βασίλεψε κατά τα διαστήματα 1444-1446 και 1451-1481.. Ο Μωάμεθ γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1432 στην Αδριανούπολη, πρωτεύουσα τότε του Οθωμανικού κράτους..

[3] ο Πατριάρχης ήταν «αναίτητος και αφορολόγητος και αδιάσειστος από παντός εναντίου,

και τέλους και δόσεως, … αυτός τε και οι μετ’ αυτόν Πατριάρχαι…, ομοίως και πάντες οι υποτεταγμένοι αυτώ Αρχιερείς». («Η θέσις της εκκλησίας και του Ελληνικού Γένους εν τω Τούρκικω κράτει μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως» Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών)        

[4] ο Μωάμεθ Β΄ σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από μητέρα και τον πήρε στην προστασία της η χριστιανή Μάρα Μπράνκοβιτς, σύζυγος του Μουράτ και κόρη του ηγεμόνα των Σέρβων Γεωργίου Μπράνκοβιτς. Αυτό τον κάνει να τρέφει βαθιά εκτίμηση προς το πρόσωπο της Μάρας  και της χριστιανικής θρησκείας.

[5] Το όραμα είναι μια μορφή που λαμβάνει χώρα στη συνείδηση η οποία δεν απορρέει από τις αισθήσεις αλλά από τη φαντασία, ως προέκταση της βιωματικής εμπειρίας. Η μορφή του οράματος δεν περιορίζεται σε μία μόνο «αίσθηση» (όπως η όραση) και μπορεί να εμπεριέχει και πνευματικές ποιότητες όπως τα συναισθήματα..