Η Μεγίστη Λαύρα ενοικίαζε το μετόχιο της Σκύρου για εξαετή θητεία

 Σήμερα ο ηγούμενος-οικονόμος είναι εκπρόσωπος της Λαύρας στη Σκύρο

Μέχρι να προκύψει το μοναστηριακό ζήτημα, η σύναξη της Λαύρας ενοικίαζε το μετόχιο της Σκύρου στον ηγούμενο-οικονόμο, που οριζόταν με απόφασή της για εξαετή θητεία και την υποχρέωση καταβολής κάθε χρόνο συμφωνημένου σταθερού ενοικίου.

Σήμερα ο ηγούμενος-οικονόμος είναι εκπρόσωπος της Λαύρας στη Σκύρο. Δε διαχειρίζεται και δεν αποφασίζει μόνος του την περιουσία και τα ζητήματα που προκύπτουν. Οι μοναχοί που αποστέλλονται από τη Λαύρα, για να διακονήσουν το Μετόχι φέρουν τους τίτλους του ηγουμένου και του οικονόμου.

Η συνύπαρξη στο ίδιο πρόσωπο δύο διαφορετικών ιδιοτήτων, φανερώνει συνδυασμό διακονιών[1] διακονημάτων[2], και όχι αντίθεση ή σύγκρουση. Ο ηγούμενος - οικονόμος της Μονής, που αποστέλλεται με μοναστηριακή απόφαση για να αναλάβει το Μετόχι, είναι ο «Μετοχιάριος» με συγκεκριμένη αποστολή και μεγάλη ευθύνη τη σωστή διαχείριση των υποθέσεων του Μετοχίου.

Η χρήση του όρου ηγούμενος φανερώνει ότι στη Σκύρο η Λαύρα δεν κατέχει απλώς μία εδαφική περιοχή, αλλά μία πλήρη Μονή, που διοικείται από τον ηγούμενό της και έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά των οργανωμένων μοναστηριών, με απαραίτητο βέβαια στοιχείο εκείνο της περιουσίας. Συνεπώς με τον όρο ηγούμενος δηλώνεται ο υπεύθυνος της Μονής, ενώ με τον όρο οικονόμος εκφράζεται η εξάρτηση της Μονής από τη Λαύρα ως Μετόχιο.

Με τη λήξη της θητείας του ο ηγούμενος - οικονόμος είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει στη Λαύρα, όπου συνήθως αναλαμβάνει τιμητικά αξιώματα και υπεύθυνα διακονήματα, συμμετέχοντας στα διοικητικά όργανα.

Άλλωστε η  Λαύρα κάνει γνωστή την απόφασή της με την παρακάτω εγκύκλιο προς τους οικονόμους όλων των μετοχιών της.  «καθιστώμεν υμίν γνωστόν (τους οικονόμους) ότι διά παν θέμα έφορων το μετόχιον, εν ώ ή 'Ιερά ημών Μονή έθετο Υμάς οικονόμους, απευθύνεσθε εγγράφως Αυτή και αποφεύγετε τήν λήψιν οιασδήποτε αποφάσεως άνευ γνώσεως και εγκρίσεως της ημετέρας Ιεράς Συνάξεως» (άριθμ. πρωτ. 289/7 Ιουνίου 1990)[3].

 

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)

---

[1] διακονία θηλυκό: η βοήθεια, η υπηρεσία, η εξυπηρέτηση, η φιλανθρωπική μέριμνα. Η έννοια της διακονίας κατέχει κεντρική θέση στην χριστιανική ζωή και διδασκαλία. Η αυθεντική διακονία είναι πράξη εθελοντική, είναι πράξη ελεύθερης επιλογής προσφορά υπηρεσίας σε συνάνθρωπο, ως χριστιανικό καθήκον. || (επέκτ.) έργο που γίνεται με αφοσίωση και ανιδιοτέλεια.

[2] Μοναστηριακά Διακονήματα Όλοι οι μοναχοί, πέρα από την προσευχή, καλούνται να προσφέρουν και στη μοναστική κοινωνία στην οποία ανήκουν. Έτσι, ο καθένας αναλαμβάνει το διακόνημα, όπως λέγεται στο μοναστικό λεξικό, και καλείται να το φέρει εις πέρας, αφού κάθε εργασία είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία σε μια μονή. Πέραν των διακονημάτων, (π.χ. μάγειρας, αποθηκάριος, εκκλησιαστικός κτλ.) έχουν αναπτυχθεί άλλα διακονήματα, που σχετίζονται κυρίως με την καλλιέργεια της γης και την επεξεργασία των παραγώγων αυτής.

[3] αρχιμ. Καλλίστρατος- Κωνσταντίνος Οικονόμου «Ι. Μ. Αγίου Γεωργίου Σκύρου - μετόχι της Μεγίστης Λαύρας (13ος-19ος αι.) (Αθήνα 2002)».