Αντιπαλότητες στη Σκύρο στρέφονταν κατά της εκπαιδευτικής ομαλότητας

 Η άρνηση της Λαύρας για τη συνέχιση καταβολής οικονομικών εισφορών

 

Η δημογεροντία Σκύρου εξουσιοδοτεί το 1830 ειδικό απεσταλμένο να παρουσιαστεί στον Κυβερνήτη και να ζητήσει την ίδρυση σχολείου.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες μια σημαντική προσωπικότητα κατέφθασε στο νησί. Πρόκειται για τον Γεώργιο Οικονόμου, ντόπιο λόγιο που διέμενε στην Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1830 και αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά την απελευθέρωση. Ο δραστήριος επίσκοπος Γρηγόριος και οι δημογέροντες προτείνουν τον Οικονόμου για τη θέση του δασκάλου στο σχολείο, που είχε διακόψει τη λειτουργία του λόγω ελλείψεως δασκάλου.

Ο υποψήφιος δάσκαλος συνοδευόμενος από τον ικανό δημογέροντα και αδελφό του παπά-Δημήτριο Οικονόμου, αποστέλλεται από τη δημογεροντία Σκύρου στον Καποδίστρια για να λάβει την απαραίτητη έγκριση του διορισμού και να αναλάβει τα καθήκοντα του στο σχολείο.

Παραμένει για ένα χρόνο στην Αίγινα (1830-1831) και μετά από φοίτησή του στο Πρότυπο Σχολείο Αίγινας[1] επιστρέφει ως διευθυντής του σχολείου της Σκύρου.

Η εμπλοκή των δύο αδελφών στα εκπαιδευτικά πράγματα, η προσωρινή διακοπή της λειτουργίας του σχολείου, η αντικατάσταση του Νεοφύτου στην ηγουμενία της Μονής και οι προσωπικές αντιπαλότητες δημιουργούν νέα δεδομένα, πού στρέφονταν κατά της εκπαιδευτικής ομαλότητας και της προόδου των νέων.

Σε αυτό ασφαλώς συνέβαλε η άρνηση της Λαύρας, που είχε προχωρήσει στην άμεση διοίκηση του Μετοχίου, για τη συνέχιση καταβολής οικονομικών εισφορών, τόσο στο Οικοτροφείο της Αίγινας, όσο και στο Σχολείο της Σκύρου[2].

Στη δύσκολη αυτή καμπή η επέμβαση τού επισκόπου Γρηγορίου έδωσε την απαραίτητη διέξοδο, παραχωρώντας τη νησίδα Σαρακήνικο, ιδιοκτησία της επισκοπής, στο σχολείο, για την εξασφάλιση εσόδων, αλλά προσέκρουε σε σημαντικά προβλήματα. 

Σε αναφορά του επισκόπου Γρηγορίου και του Γεωργίου Οικονόμου προς την επί των  Εκκλησιαστικών Γραμματεία (9 Αυγούστου 1832) και σε άλλη του διοικητή προς την ίδια Γραμματεία (3 Δεκεμβρίου 1832) τονίζεται η συνέχιση της οικονομικής εισφοράς της Μονής: «εχορήγει και χορηγεί κατ’ έτος... εις την Σχολήν... το μετόχιον του Αγίου Γεωργίου και ουχί το Μονύδριο τον Αγίου Δημητρίου».

Το κείμενο αφήνει την εντύπωση ότι η Γραμματεία είχε θεωρήσει λανθασμένα, ότι οι εισφορές γίνονταν από τη μονή Αγίου Δημητρίου και όχι από τη Μονή του Αγίου Γεωργίου, λάθος που αποκαθίσταται.

Μετά από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η Μονή συνετέλεσε ουσιαστικά στην ίδρυση και λειτουργία του σχολείου στο νησί, συνδράμοντας στην εκπαιδευτική πρόοδο των κατοίκων, που υποστηρίχθηκε από τη βιβλιοθήκη της Μονής, που πάντοτε υπήρχε, αλλά δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

 

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)

---

[1] Κεντρικό Σχολείο ονομαζόταν το σχολείο που ίδρυσε ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Αίγινα το 1829. Σκοπός του σχολείου αυτού, τριετούς φοιτήσεως, ήταν να δημιουργηθούν δάσκαλοι αλλά και στελέχη για τις κρατικές υπηρεσίες. Μετά το θάνατο του Καποδίστρια, το σχολείο έκλεισε τον Ιανουάριο του 1832. Ξανάνοιξε τον Αύγουστο του 1832 με το όνομα Λύκειο, ενώ το 1834 μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου πήρε το όνομα "Βασιλικό Ελληνικό σχολείο και Γυμνάσιο Αθηνών", το οποίο ήταν αρρένων. Μετά την έξωση του Όθωνα το σχολείο μετονομάστηκε σε "Α' εν Αθήναις Γυμνάσιον". Πρώτος Γυμνασιάρχης του σχολείου διορίζεται ο Γεώργιος Γεννάδιος (1784-1854).

[2] αρχιμ. Καλλίστρατος- Κωνσταντίνος Οικονόμου «Ι. Μ. Αγίου Γεωργίου Σκύρου - μετόχι της Μεγίστης Λαύρας (13ος-19ος αι.) (Αθήνα 2002)».