Μονή Αγίας Παρασκευής (της γελάδας[1])

Θέση: Μαυρουνάς

Βρίσκεται δυτικά και σε μικρή απόσταση από το Ναό της Γεννήσεως του Χριστού. Την εποχή (10^ο αι. μ.Χ.) της Μονής Γεννήσεως του Χριστού Μαυρουνά, λειτουργούσε σα μοναστήρι.

Όπως αναφέρεται στο ιστορικό της Μονής του Χριστού Μαυρουνά ο πρεσβύτερος και ο αρχιδιάκων, που παραβρίσκονταν στην τελετή υπογραφής των δωρητηρίων, πιθανόν να ήταν από την παρακείμενη Ιερά Μονή της Αγ. Παρασκευής και τον κοντινό ναό των Αγ. Αποστόλων, αφού ο Επίσκοπος Σκύρου βρίσκονταν σε αντιπαράθεση με τη Γλυκερία.

Δεν είναι γνωστό, πότε έπαψε να λειτουργεί σαν μοναστήρι. Αυτό συνέβη πριν το 1833, έτος κατάργησης, με διάταγμα του Βασιλιά Όθωνα καταργήθηκαν όλα τα μοναστήρια που είχαν κάτω από πέντε μοναχούς. Μπροστά στην είσοδο, κάτω από το βράχο, υπάρχει πηγή και στέρνα[2] πόσιμου νερού.

Δεν είναι πολλά στοιχεία γνωστά για το άλλοτε μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Στο μοναστήρι εμόναζαν και μοναχές. Ήταν μικτό, με άντρες και γυναίκες.

Το καθεστώς της ιδιοκτησίας της Μονής και της περιουσίας της πέρασε μέσα από αμφισβητήσεις. Ιδιοκτήτης και κτήτορας ήταν ο καταγόμενος από τη Σκύρο ιερομόναχος Ιωάσαφ Γεώργιος Μάρκου.