Ο Άη-Γιώργης ο Σκυριανός ξακουστός για τα θαύματά του

 

                       Θρύλοι και παραδόσεις

 

Ο Άη-Γιώργης ο Σκυριανός, από τα μεσαιωνικά ακόμα χρόνια και μέχρι την επανάσταση του 1821, ήταν ξακουστός για τα θαύματά του σε όλο τον Ελληνισμό.

Με την απόφαση του Πατριαρχείου, με την οποία το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου της Σκύρου μετατρέπεται σε μετόχι της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, ισχυροποιείται οικονομικά και κοινωνικά.

Τον 15^ο αιώνα αποκτά πανελλήνια ακτινοβολία, η οποία καταγράφεται στις αφιερώσεις πολλών Ελλήνων[1].

Εκείνη την περίοδο πολλές χιλιάδες προσκυνητών από την κοντινή Εύβοια, τις πόλεις της Πελοποννήσου, της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά ακόμη και της Μικράς Ασίας, συνέρρεαν στη Σκύρο, για να προσκυνήσουν τον Άγιο και να προσφέρουν το τάμα τους[2]. 

 

Στη σελίδα 125 γράφει ο Κώδικας: « ο παναγιώτης από τα γρεβενά γρόσια 5, «ο Ιωάννης από τα Γενιτζά γρόσια 10», «έγραψεν ο γεώργης από του Τρικάλου την επαρχίαν το όνομά του εις την πρόθεσιν γρόσια 5», «Ελθών προς ημάς ο κωνσταντής του στρατή από χωρίον πλωμάρι και αφιέρωσεν εις τον άγιον».

Στο φύλλο 58, το 1635, ο Κώδικας γράφει: «ήλθεν ο Σάββας από την Νήδραν[3] καραβοκύρης και έγραφε το καΐκι του ένα κάρτο[4] εις τον Άγιον να δίδει ή του τύχει το κάθε έτος και έγραψα τούτα τα ονόματα, Σάββα, Ανούσα, Αντώνη κτλ.».

Ο Κώδικας στη σελίδα 152 το έτος 1747 αναφέρει: «κυργιάκο γιαννακάκη χαννοιώτης εις σε κάθε ταξήδι έχει να δίνει 5 γρόσια» και παρακάτω «Κωνσταντής πουλαδάκης χαννοιώτης έχει να δίδει εις κάθε ταξείδι γρόσια 3». Πιο κάτω μας μεταφέρει: «εν μηνί Ιουλίου αφιέρωσεν ο γαριφαλιάς του κυρ λάζαρι αδελφός εκ της νήσου ύδρας, ότι ενόσω έχει το παλαιό καήκι, να δίδι ένα κάρτο και φθιάνοντας το καινούργιο να έχει ο άγιος ένα μερτικό».

Στη σελίδα 127 το έτος 1753 αναφέρει: «αψνγ ήλθεν ο σάββας ρεΐζης από την νήσιρα και έγραψεν από το καήκη του ένα κάρτω εις τον άγιο να δίδη κάθε έτος και έγραψεν τα ονόματα σάββα, ανούσας, αντώνη, νικόλα-ανέζας».

Στη σελίδα 155 το έτος 1761 γράφει: «ο γιάννης ρεΐζης αντριώτης εις το καικι του μισό μερίδιο και τα ονόματα γιάννη, φραντζέσκα, πέτρου, μαρία, ληνάρδου, χρησάφω, νοικολάου, σοφία».

Στη σελίδα 155 το έτος 1763 γράφει: «ο γιάννης μηχάλης κολοκύθας ψοριανός στο καΐκι του μισό μερίδιο και ο άγιος να είναι βοηθός του». Καπετάνιοι Σφακιανοί, Χιώτες, Σπετσιώτες, Σαμιώτες, από τις Κυδωνιές και αλλού προσφέρουν μερίδια των καϊκιών τους στο Μοναστήρι του Αη-Γιώργη.

Μετά το 1821, όταν το κέντρο του Ελληνισμού πήγε νοτιότερα και πιο κοντά στην πρωτεύουσα Αθήνα, τη θέση του πήρε η Παναγία Ευαγγελίστρια της Τήνου. Ο Άγιος Γεώργιος έμεινε τοπικός Άγιος της Σκύρου.

Η ιστορία του Άη-Γιώργη της Σκύρου είναι διανθισμένη με θρύλους και παραδόσεις. Του αποδίδονται πολλά θαύματα, καθώς και η σωτηρία της Σκύρου από πολλούς κινδύνους.

Το 1308 ο Καταλανικός στόλος υπό τον Φερδινάνδο της Μαγιόρκας[5]  με 60 γαλέρες[6] καταστρέφει την Σκόπελο και μετά από λίγο καιρό βάζει πλώρη για τη Σκύρο. Σφοδρή τρικυμία καταστρέφει τον στόλο του και οι Σκυριανοί αποδίδουν την σωτηρία τους σε θαύμα του Αγίου Γεωργίου. Σύμφωνα με τους θρύλους το μόνο πλοίο που σώθηκε ήταν του αρχικουρσάρου, το οποίο αφού εξόκειλε πέτρωσε και έγινε βράχος κοντά στο Αχίλλι.

Η παράδοση περιγράφεται, μέσα από τις διηγήσεις των ψαράδων της Σκύρου, για το θαύμα του Αη Γιώργη.[7]

«Έχουμε να πούμε, πως τον παλιό καιρό, πριν ακόμα και από τους Τούρκους, σαν οι κουρσάροι με τα καράβια τους γύριζαν τα νησιά, έσφαζαν τους άνδρες, όσους τους αντιστέκονταν, έπαιρναν τους άλλους και τα γυναικόπαιδα σκλάβους, άρπαζαν ότι τους άρεσε, έκαιγαν τα χωριά και φεύγανε, μια συντροφιά από καμιά εκατοστή κουρσάρικα, βγήκε παγανιά στα νησιά, πήγε στη Σκόπελο και την χάλασε. Ύστερα από λίγο καιρό κίνησε να έρθει και στη Σκύρο. Μα ο Αϊ-Γιώργης πάνω από το Κάστρο, σαν είδε τις φούστες να ξεφανερώνονται μια- μια τρεχάτες πίσω από την Πούντα του βουνού με τα πανιά φουσκωμένα από τον άνεμο κι αρματωμένες, με όλες λουμπάρδες γυρισμένες κατά το χωριό, φοβήθηκε για το νησί του και σήκωσε με την βοήθεια του Αι-Νικόλα, τέτοια φουρτούνα, που τις βούλιαξε σύψυχες έξω από τον κάβο. Μονάχα το κάτεργο του αρχικουρσάρου, του καπετάνιου τους, δεν βούλιαξε, παρά το πέτρωσε και το άφησε εκεί ανάμεσα πελάου, σημάδι και φόβητρο, για να ξέρουν όλοι και να βλέπουν τι τύχη τους προσμένει, όσους γυρέψουν να πειράξουν το νησί που ο άγιος προστατεύει.»

 

 

---

[1] Λέγεται πως στα τάματα, δεσπόζει το μετάλλιο του πρώτου σύγχρονου Έλληνα Ολυμπιονίκη, του Σπύρου Λούη, το οποίο είχε υποσχεθεί στον Άγιο για τη βοήθειά του..

[2] Στα τάματα λέγεται ότι υπάρχει το μετάλλιο του πρώτου σύγχρονου Έλληνα Ολυμπιονίκη, του Σπύρου Λούη, το οποίο είχε υποσχεθεί στον Άγιο για τη βοήθειά του.

[3] Ύδρα

[4] (ιταλ. quarto): το ένα τέταρτο. Πηγή: Λεξικό του Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος https://lexikolefkadas.gr/karto

[5] Ο Φερδινάνδος  ήταν πρίγκιπας του βασιλείου της Μαγιόρκας ως ο τρίτος γιος του βασιλιά Ιακώβου Β' της Μαγιόρκας.

[6] Η γαλέρα είναι είδος πλοίου που προωθείται κυρίως με κουπιά. Η γαλέρα χαρακτηρίζονταν από το μακρόστενο σκαρί της, το μικρό βύθισμά της, και το χαμηλό ύψος εξάλων της, δηλαδή του χώρου ανάμεσα στη θάλασσα και τα κάγκελα του πλοίου. Σχεδόν όλα τα είδη της γαλέρας είχαν και πανιά, που χρησιμοποιούνταν σε περίπτωση ευνοϊκού ανέμου, αλλά η ανθρώπινη δύναμη ήταν πάντα η κύρια μέθοδος προώθησής τους. Παρέμεινε σε χρήση, σε διάφορες μορφές, μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα, με εφαρμογές στον πόλεμο, στο εμπόριο και στην πειρατεία.

[7] Νίκη Λ. Πέρδικα: «Σκύρος: Εντυπώσεις και περιγραφαί – Ιστορικά και λαογραφικά σημειώματα – ήθη και έθιμα – μνημεία του λόγου του λαού». Τύποις Πυρσός (τόμος 1), Αθήνα 1940.

 

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)