ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ:Η θέση «Τραπέζι»

 

Στην εξοχή, τους αγρούς και στα βουνά οι αρχαίοι δεν έχτιζαν μεγάλους Ναούς, αλλά μικρά Ιερά θεών με βωμούς για θυσίες και τόπο προσευχής. 

 

Στη Σκύρο, από τα ονόματα τοποθεσιών, από τους θρύλους και τις παραδόσεις του Νησιού, αλλά και από την ύπαρξη δεκάδων εκκλησιών φαίνεται, από τα ευρήματα που υπάρχουν, ότι χτίστηκαν πάνω σε αρχαία Ιερά. Οι μεγάλοι αρχαίοι Ναοί φαίνεται πως ήταν λίγοι, αλλά τα Ιερά θεών ήταν πολύ περισσότερα. Στην εξοχή, τους αγρούς και στα βουνά οι αρχαίοι δεν έχτιζαν μεγάλους Ναούς, αλλά μικρά Ιερά θεών με βωμούς για θυσίες και τόπο προσευχής.

Τα πολυάριθμα ιερά της υπαίθρου αποτελούσαν κατά τη ρωμαϊκή περίοδο βασικό σημείο αναφοράς για τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών και για τους μεγαλογαιοκτήμονες. Αυτά διατηρήθηκαν μέχρι το τέλος της πρώιμης βυζαντινής περιόδου, σε αρκετές περιοχές, ακόμα και όταν ήταν σχεδόν ερειπωμένα.

 

Στην κορυφή του βουνού πάνω από τη Βούβα στο Τραχύ βρίσκεται η θέση «Τραπέζι». Σ’ ένα ξέφωτο, δίπλα στους κέδρους, βρίσκεται μία μεγάλη επίπεδη πέτρα, που παρομοιάζεται σαν τραπέζι. Γύρω από την επίπεδη πέτρα, κυκλικά σε μία διάμετρο τεσσάρων περίπου μέτρων, είναι τοποθετημένοι δώδεκα επίπεδοι βράχοι, που μοιάζουν σαν καθίσματα. Η φθορά του χρόνου έχει αλλοιώσει το χώρο, αφού μερικές πέτρες μετακινήθηκαν και οι «αστβές» και οι θυμαριές καλύπτουν άλλες από αυτές. Η ύπαρξή του ανάγεται πολλούς αιώνες πριν, αφού η μυστηριώδης παρουσία του μεταφέρεται από γενεά σε γενεά στη Σκύρο. Η μαρτυρία ότι 50 χρόνια πριν υπήρξαν χαραγμένα τα ονόματα Αφροδίτη και Άρτεμις, ή κάτι σχετικό με Διόνυσος περιπλέκει περισσότερο το μυστήριο.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το «Τραπέζι» βρίσκεται και σήμερα στις κορυφές της Βούβας, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον και τη φαντασία των ανθρώπων που μπορούν να το επισκεφθούν. Τι θα μπορούσε να είναι το «Τραπέζι» και ποιος να ήταν ο ρόλος και η σημασία ύπαρξης του;

Μία ρεαλιστική εξήγηση είναι να αποτελούσε τόπο συνάθροισης των κτηνοτρόφων της περιοχής.

Αποδίδοντας την πραγματικότητα δημιουργείται μία φανταστική αφήγηση. Η παράδοση θέλει αυτός ο τόπος να αποτελούσε τόπο λατρείας σε προηγούμενες μακρινές εποχές.

Η ιστορική πραγματικότητα μας λέει ότι, στη μετάβαση από την Εθνική θρησκεία στο Χριστιανισμό, υπήρξαν περιπτώσεις επίθεσης ομάδων της νέας θρησκείας εναντίων των Εθνικών.

Οι συστηματικές επιθέσεις υποχρέωναν τους Εθνικούς να ασκούν τη λατρεία τους σε απομακρυσμένες φυσικές τοποθεσίες. Ακόμα και σήμερα γίνονται επιθέσεις «φανατικών χριστιανών»  σε εκδηλώσεις «πιστών της αρχαίας ελληνικής θρησκείας» (Δωδεκαθεϊστών).

 

Πληροφορίες για συναθροίσεις Δωδεκαθεϊστών στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα στο Τραχύ ή στην ευρύτερη περιοχή δεν επιβεβαιώνονται.                           

Συμπερασματικά στο πρώτο κεφάλαιο διαπιστώνουμε ότι αρκετές εκτιμήσεις βασίζονται πάνω σε υποθετικά σενάρια, σε μύθους και παραδόσεις.

Παίρνοντας σοβαρά υπόψη μας τις αναφορές αρχαίων συγγραφέων, περιηγητών,  ιστορικών συγγραφέων, ερευνητών και αρχαιολογικών ευρημάτων, μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε ως δεδομένα και ως βάση, για να προχωρήσουμε σε παραπέρα αποτελέσματα και συμπεράσματα.

Πέρα από τις αναλύσεις και θεωρίες των ειδικών είναι αξιοπρόσεκτη η μέριμνα πολλών Σκυριανών, κτητόρων Ναών, αλλά και σημαντικό το αίσθημα ευθύνης, για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη μεταβίβασή της στις μελλοντικές γενιές.

Αρκετοί από αυτούς φρόντισαν, όταν έχτιζαν ένα Ναό, να τοποθετούν μπροστά στο Ναό ή να εντοιχίζουν μαρμάρινους κίονες, θραύσματα  ερειπίων, πέτρινα ή μαρμάρινα εκκλησιαστικά σκεύη, ταφικές στήλες, επιγραφές κτλ.

Είναι πάρα πολλές αυτές οι περιπτώσεις, οι οποίες παρουσιάζονται με φωτογραφίες στο βιβλίο.

Έστω και με ένα αντικείμενο, από τα πολλά που πιθανόν εύρισκαν, θέλησαν να προσθέσουν ένα σημάδι στην ιστορική συνέχεια. Θέλησαν να καταγράψουν ότι, στο σημείο, που έχτιζαν μια καινούργια εκκλησία, βρίσκονταν παλαιότερα άλλος Ναός ή κάποιος λατρευτικός χώρος.  Κρατούσαν ενδεικτικά κάποιο αντικείμενο και τα υπόλοιπα τα παράχωναν στη γη.