Εκκλησίες ιστορικά διατηρητέα μνημεία

 

Εκκλησίες ιστορικά διατηρητέα μνημεία

Από τις εκκλησίες της Σκύρου είκοσι οκτώ (28) κηρύχθηκαν ιστορικά διατηρητέα μνημεία, με τρεις Υπουργικές αποφάσεις (Υ/Α).

Α΄. Με την ΥΑ/15794/19-12-1961 (ΦΕΚ 35/Β/02-02-1962) οι:

1.       Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου

2.       Άγιος Δημήτριος, Μονή Αγ. Δημητρίου στη τοποθεσία Φερεκάμπος.

3.       Αγία Άννα στη Μεγάλη στράτα στο Χωριό.

4.       Άγιος Δημήτριος στη γειτονιά Πέργος του Χωριού.

5.       Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στη γειτονιά Κοχύλια στο Χωριό.

6.       Αποτομή Κεφαλής Ιωάννη του Προδρόμου στη γειτονιά Δρομάνια στο Χωριό.

7.       Αποτομή Κεφαλής  Ιωάννη του Προδρόμου ή Φράγκος στο Χωριό.

8.       Γενέσιον της Θεοτόκου ή Αρχοντοπαναγιά στην πλατεία Σαρούς στο Χωριό.

9.       Γέννηση του Χριστού ή Χριστός του Μίγα στο Χωριό.

10.   Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ στην πλατεία Σαρούς στο Χωριό.

11.   Αγία Θεοφανώ η Βασίλισσα , Μεγάλη Στράτα Χωριό

12.   Εισοδίων της Θεοτόκου, Παναγία του Θοδωρή ή Κ’τσού, Μεγάλη Στράτα Χωριό

13.   Αγία Παρασκευή, στη γειτονιά Πέργος του Χωριού.

14.   Αγία Τριάδα, Πλατεία Μπρούκ

15.   Γέννηση του Χριστού, Χριστός τ’ Λίπαρη ή Χριστός του Οικονομίδη

16.   Προφήτη Ηλία στην Πλ. Σαρούς

17.   Πέντε Μαρτύρων στη Μεγάλη Στράτα

Β΄. Με την Υ/Α 16307/9-9-1965  (ΦΕΚ 605/Β/16-9-1965) οι:

1.       Εισοδίων της Θεοτόκου ή «Κυρά Ψωμού» «με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, σαν χαρακτηριστικόν δείγμα της νησιώτικης αρχιτεκτονικής κατά τον 18ο αιώνα».

2.       Ατρεκκλήσα «ως χαρακτηριστικόν δείγμα τρισυπόστατου καμαροσκεπούς ναού».

3.       Άγιος Γεώργιος, «ιδιοκτησία Χαριλάου, εις θέσιν «Θέμι» ως χαρακτηριστικόν δείγμα σταυρεπίστεγου ναού». Ο Ναός παλαιότερα αναφέρεται ως ιδιοκτησία της οικογένειας Γιαλούρη.

 

 

4.       Άγιος Ιωάννης ο Ιαματικός ή Βούρλος, «δυτικώς της πόλεως μετά τοιχογραφιών του 16ου αιώνος, ως χαρακτηριστικόν δείγμα νησιωτικής αρχιτεκτονικής».

5.       Άγιος Γεώργιος, στον Κάμπο, «Μετόχιον της Μονής Αγ. Γεωργίου του Κάστρου, ως σημαντικόν δείγμα σταυρεπιστέγου ναού Παλαιολογείων χρόνων» (1259-1453) και

 

Γ΄. Με την Υ/Α 6505/293/02-02-1972 (ΦΕΚ 126/11-02-1972) οι:

1.       Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ή Λαυριώτης στο Κάστρο στη θέση Απιά

2.       Γέννηση του Χριστού, Ατσπάς μετά την Καμάρα.

3.       Ο δισυπόστατος ναός (Άγιος Χαράλαμπος και Άγιος Αντώνιος) στη συνοικία Κοχύλια στο Χωριό.

4.       Άγιος Γεώργιος ο Διασουρίτης ή Διασορείτης στο Συρίβολι στο Χωριό.

5.       Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ (Άγιος Ευστράτιος), στη τοποθεσία Φερεκάμπος.

6.       Εισοδίων της Θεοτόκου (Παναγία Μελικαρού) (Ενοριακός Ναός) στο Χωριό

 

 

Ενοριακοί Ναοί

 

Ιδιωτικές οι εκκλησίες της Σκύρου

Μέχρι την ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους  και της Ελληνικής Εκκλησίας , όλες οι εκκλησίες της Σκύρου, με εξαίρεση τις επισκοπικές εκκλησίες και τις Ιερές Μονές, ήταν ιδιωτικές.

Στην απάντησή του στη νεοϊδρυθείσα Νομαρχία Ευβοίας, ο Επίτροπος της Επισκοπής Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Κουτσούπης, γράφει το 1833 σχετικά με τις εκκλησίες του νησιού ότι:  «ουδεμία ευρίσκεται εις την επαρχίαν ταύτην κοινή, αλλ’ εισίν πάσαι ιδιόκτητοι».

Το επόμενο έτος, την ίδια δήλωση έκανε και ο τελευταίος επίσκοπος Σκύρου, Γρηγόριος. Αυτό ίσχυε ακόμη και για τις ενοριακές εκκλησίες. Ο ιερέας κάθε ενορίας διορίζονταν και πληρώνονταν  από τους ιδιοκτήτες της εκκλησίας, και όχι από τον επίσκοπο.

Στη διάρκεια ύπαρξης της Επισκοπής στη Σκύρο μέχρι τις μέρες μας λειτούργησαν δέκα πέντε (15)  ενοριακοί Ναοί : Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 λειτουργούσαν πέντε (5)  ενοριακοί Ναοί.

Σήμερα λειτουργούν τρεις (3)  Ναοί ενοριακοί. Για λίγο τα τελευταία χρόνια λειτούργησαν οι Ναοί του Αγίου Μηνά και της Αγίας Βαρβάρας στο Καλικρί. Σήμερα ανήκουν στην ενορία του Αγίου Νικολάου Λιναριάς. 

 

Οι ενοριακοί Ναοί των Αγίων Αποστόλων, της Αγίας Τριάδας στο Μπόριο, της Παναγίας Κ’τσού και της Παναγίας Ψωμούς, της Αγίας Άννας, του Χριστού του Μίγα, έπαψαν να λειτουργούν ως ενοριακοί Ναοί, αμέσως μετά τη διάλυση της Επισκοπής.

Αν πάρουμε υπ’ όψη μας ότι στο νησί υπήρξαν τόσες ενορίες και ότι στα ενεργά μοναστήρια υπήρχαν ιερομόναχοι, είναι πάρα πολλοί οι ιερείς, που ιεράτευσαν στο νησί, από τα βυζαντινά και μεσαιωνικά χρόνια, έως τους νεότερους αλλά και σύγχρονους χρόνους.

Επομένως δεν είναι δυνατό να μνημονευτούν όλοι αυτοί οι Ιερείς, που διακόνησαν στο νησί. (Πίνακας σελίδες 757-762 με μέρος των κληρικών)

Αρκετοί είναι αυτοί, που βρέθηκαν στους ανώτερους βαθμούς της ιεροσύνης .