Αγία Άννα

Θέση: Μεγάλη Στράτα - Χωριό

Με την 15794/19-12-1961 (ΦΕΚ 35/02-02-1962) Υπουργική απόφαση κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Εορτάζει στις 25 Ιουλίου.

Πρόκειται για παλιά εκκλησία, που βρίσκεται στην αρχή του δρόμου της Μεγάλης Στράτας, κοντά στην εκκλησία του Χριστού του Μίγα, στην κατεύθυνση προς το Κάστρο.

Ο χρόνος οικοδόμησης δε μπορεί να προσδιοριστεί, αφού δεν αναφέρεται σε κάποιο ιστορικό έγγραφο. Παίρνοντας υπ’ όψη ότι στην εικόνα του Χριστού μπροστά στο τέμπλο είναι γραμμένη η φράση «Ἐπὶ Ἔτι 1744», συμπεραίνουμε ότι κτίστηκε το 1744 ή πιο πριν το 1744, στην περίπτωση που το τέμπλο κατασκευάστηκε αργότερα.

Φαίνεται πως ο πυρήνας της εκκλησίας ήταν αρχικά θολωτός. Αυτό εξηγούν οι παχιοί πλευρικοί τοίχοι και οι καμάρες.

Κάποια στιγμή ο θόλος, πιθανά λόγω παλαιότητας και επικινδυνότητας, αντικαταστάθηκε από την παραδοσιακή Σκυριανή στέγη που αποτελείται από καλαμωτή, χώμα και ξύλινα δοκάρια. Ένα παράθυρο στη βορειοανατολική πλευρά του κυρίως ναού επικοινωνεί με το βόρειο βοηθητικό χώρο.

Εσωτερικά η επικοινωνία της εκκλησίας με τις πλευρικές βοηθητικές στενόμακρες αίθουσες, βόρεια και νότια, γίνεται μέσω δύο τοξωτών ανοιχτών εισόδων.

Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και οι εικόνες ζωγραφιστές. Δεν πρέπει να είναι κατασκευασμένα στη Σκύρο.

Πάνω στο τέμπλο υπάρχουν οι μεγάλες εικόνες του Χριστού ευλογούντος, της Παναγίας Θεοτόκου, ως Θεομήτωρ και της Κοίμησης της Αγίας Άννας.

Στο κέντρο υπάρχουν 13 στρογγυλές ζωγραφιστές εικόνες, με τον Χριστό στη μέση πλαισιωμένο από τους 12 Αποστόλους.

Η εκκλησία ήταν ενοριακή.

Μπροστά από το τέμπλο βρίσκονται 2 μικρές εικόνες του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και του Προφήτη Ηλία, πιθανά τέλους του 19ου αι. (υπάρχει γραμμένη πίσω η χρονολογία «1873».

Στα βημόθυρα της Ωραίας Πύλης αναπαρίσταται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.

Ο αδελφός της αδελφότητας Δημήτριος Κοσμάς, στην έκθεσή του στον επίτροπο της Επισκοπής, Αρχιμανδρίτη Σεραφείμ Κουτσούπη, το 1833, αναφέρει ότι «η εκκλησία είναι ιδιωτική, έχει χωρητικότητα 60 ατόμων και ότι η ετήσια δόση των μελών του αδελφάτου για τις ανάγκες της εκκλησίας ανέρχεται σε 157 Kuruş (κουρούς)» (Κουρούς (τουρκ. Kuruş) ονομάζεται η υποδιαίρεση της νέας λίρας της Τουρκίας. Μία (νέα) λίρα υποδιαιρείται σε 100 (νέα) κουρούς. Η παλιά τουρκική λίρα, όπως παλιότερα η οθωμανική, υποδιαιρούνταν σε 100 κουρούς, τα οποία ήταν γνωστά στον ελληνικό χώρο ως γρόσια.)

Κτήτορας είναι η Άννα Μαυρίκου - Παπανικολάου

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα "Σκύρος: Η Ορθόδοξη

Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία")