ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ
Άγιος Αρτέμιος ή Αη-Αρτέμης
Θέση: Βουνό* (πάνω από τον Τράχ’λα)
Εορτάζει στις 20 Οκτωβρίου.
Το ξωκκλήσι του Αη-Αρτέμη του Αθλοφόρου είναι ένα από τα πιο αγαπημένα εξωκλήσια των Σκυριανών. Ο Άγιος είναι ο προστάτης Άγιος των κοπαδιών του νησιού της Σκύρου. Το αδελφάτο του Αγίου Αρτεμίου είναι ένα από τα μεγαλύτερα αδελφάτα της Σκύρου.
Ο Ιερός Ναός έχει στην κυριότητά του ακίνητη περιουσία, κύρια χωράφια, η οποία αποφέρει μερικά έσοδα.
Τα χρήματα κατατίθενται σε λογαριασμό στην τράπεζα, στο όνομα τριών επιτρόπων. Δεν πρόκειται για μεγάλες καταθέσεις. Τα χρήματα είναι τόσα, όσα είναι και τα έξοδα του εξωκλησιού του Αη- Αρτέμη (συντήρηση, εκκλησιαστικά είδη και λάδι, πανηγύρι κτλ.).
Το ξωκκλήσι έχει τριάντα (30) επιτρόπους. Αυτοί χωρίζονται σε τριάδες και κάθε τριάδα έχει τη διοίκηση ενός χρόνου. Κάθε τριάδα επιτρόπων εκτελεί καθήκοντα κάθε δέκα (10) χρόνια.
Η εκκλησία βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του βουνού Κόχυλας, μέσα σε μια σπηλιά, σε υψόμετρο 370 μέτρων. Είναι η μοναδική σπηλιά, που υπάρχουν σταλακτίτες.
«Η σκεπή αποτελείται από τον ίδιο βράχο, είναι δε τόσο επιτυχημένη η φυσική αυτή σκεπή, ώστε νομίζεις πως την έχουν λαξεμένη, γιατί σχηματίζεται ένας ελαφρός θόλος»**.
Ο βράχος σκεπάζεται από έναν αιωνόβιο τεράστιο κισσό και ανάμεσα στα κλαδιά του φυτρώνει το «Γαρύφαλλο του Αγι- Αρτεμιού», ένα μικρό γαρύφαλλο με λίγα φύλλα και χρώμα γκριζωπό. «Γαρύφαλλο τ' Άγι- Αρτεμιού με την καρδιά μου σ' αγαπού».
Σύμφωνα με την παράδοση, αυτό το γαρύφαλλο δεν φυτρώνει πουθενά αλλού , όσες προσπάθειες κι αν έγιναν.
Στον Άγιο Αρτέμη, στη γιορτή του, οι άντρες έκαναν κατρακύλα πάνω στο βράχο για την υγεία τους, για το σπάσιμο, το κατέβασμα***.
Δίπλα στην εκκλησία υπάρχει «πηγάδι» με πόσιμο νερό.
Εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την υπέροχη θέα του προς το Αιγαίο πέλαγος και τον κάμπο του Καλικριού.
Αφετηρία είναι ο όρμος Αχίλλι απ’ όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, αναχώρησε ο Αχιλλέας, για τον πόλεμο της Τροίας. Η διαδρομή ξεκινάει με έναν απότομο ανηφορικό τσιμεντόδρομο.
Μετά από 300 μέτρα, ο δρόμος περνάει δίπλα από μια τσιμεντένια δεξαμενή νερού, και συνεχίζει ώσπου καταλήγει σε ένα πλάτωμα νότια από το λόφο Νησί, δίπλα στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη στα Κάπαρα.
Περίπου 350 μ., πριν φτάσετε στο πλάτωμα, υπάρχει το μονοπάτι που φεύγει δεξιά σας (νότια), ανηφορίζοντας στην ομαλή πλαγιά.
Είναι φανερό και πατημένο μονοπάτι, εύκολο και ξεκούραστο, εκτός από τα τελευταία 200 μ., πριν το εξωκλήσι του Αγίου Αρτεμίου, που είναι πολύ ανηφορικά. Μετά από 2 χλμ. από την αρχή του μονοπατιού περνάει κάθετα τη στενή ρεματιά Γαϊδουρόρρεμα γεμάτο με φρύγανα και ρεματιές, γεμάτες πικροδάφνες και λυγαριές, καταλήγει στο ξωκλήσι.
Πεζοπόροι που αντέχουν, μπορούν να συνεχίσουν ως την κορυφή του Κόχυλα (788μ. ύψος). Το μήκος της διαδρομής από το Αχίλλι. είναι 3 χλμ. Ο χρόνος πορείας 1 ώρα και 40 λεπτά.
Οι επίτροποι αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 στις σελίδες 741-756.
1. Φτούλης Αλέκος (Ντάος) Αρτεμίου Παναγιώτης, Θεοχάρης Γιάννης, Κατσαρέλιας Δημήτριος
2. Τραχανάς Γιώργος, Θεοχάρης Θοδωρής, Φτούλη Μαρία
3. Καραμπίνης Γιάννης
Φτούλης Γιώργος (Καραβανάς)
Φεργάδης Γιώργος
4. Μαυρογιώργης Δημ. Σταμάτης
Στεργίου Ιωάννης
Μπονάτσος Γεώργιος
5. Παναγιώτου Νικόλαος Κουναδίνης Γεώργιος Τσιούμας Σταμάτης
6. Βαρσάμος Δημήτριος
Φτούλης Δημήτριος (Ντάος) Μαυρογιώργης Στ. Σταμάτης
7. Φεργάδης Εμμ. Φεργάδης (Μουμτζής), Κωστής Φτούλης (Μπολσεβίκος)
Κουτσούπης Δημήτριος, Θεοχάρης Γιάννης του Τάσου
8. Φτούλης Μανώλης (Ντάος) του Ιωάννη, Δήμος Σταμάτης και
Ξανθούλη Καλλιόπη
9. Κοντομανώλης Δημήτριος του Γεωργίου, Μανωλάκης Μανώλης Θεοχάρης Γιάννης του Εμμανουήλ
10. Παντελής Κωνσταντίνος Φτούλης Δημήτριος (Πασάς) Γιαννακόπουλος Γεώργιος
Ζωγράφος Δημήτριος
(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα «Σκύρος: Η Ορθόδοξη
Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)
«Ψηλά στα ξάνεμα δεντρά, π' άγρια πουλιά πετούνε
Και στα γκρεμνά τ' Αρτεμιού π' αγρίμια περπατούνε.
Στο ρημοκλήσι τ' άστεγο, στο μακρινό Άγι-Αρτέμη
Στου βράχου τ' αγριολούλουδα, που δέρνουν οι ανέμοι»
«...Τσοπάνη μ' όντας έρχεσαι απ' το βουνό δρωμένος
τσ΄από τον ήλιο κότσινες, σαν άτζελες γραμμένες
με τ' Αι Αρτέμη το νερό έσαι, μαρέ, λουσμένες
τσαι με τους δυόσμου το κλουνί έσαι μπαρμπανισμένες»...
** Ανέστης Φραγκούλης: «Σκυριανοί Αντίλαλοι»
*** Νίκη Λ. Πέρδικα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου