ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ Παναγιά Μελικαρού

 ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ  

Εισόδια της Θεοτόκου ή Παναγιά Μελικαρού ή Μ’σοσπορίτισσα (Μεσοσπορίτισσα)

Θέση: Αγορά, Χωριό

Δισυπόστατη με Άγιο Αρτέμιο . Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου και στις 20 Οκτωβρίου (του Αγίου Αρτεμίου)

Με την 6505/293/02-02-1972 υπουργική απόφαση, ανακηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο (Φ.Ε.Κ. 126/11-02-1972).

Η πίσω δυτική πλευρά του ναού. Μπροστά στην ανατολική πλευρά

διακρίνεται ο ναός του Αη – Μηνά.

Ο μύθος στη Σκύρο λέει πως, «στ’ Μελικαρού έβγαινε μια γεναίκα τσ’ έκλαιε, μόν έτανε να γ’νεί κακό στο νησί»

Αναφέρεται στους κώδικες εκκλησιών Σκύρου , τα έτη 1866 και 1867. Μονόκλιτη εκκλησία, με ξύλινη σκεπαστή σχήμα καμπυλωτό (σέλα) καλυμμένη με κεραμίδια. Η εκκλησία ανεγέρθηκε σε εξαιρετικά επικλινές έδαφος, δημιουργώντας ένα διώροφο κτίριο στη δυτική πλευρά. Ο κάτω όροφος είναι η αποθήκη της εκκλησίας. Εσωτερικά και εξωτερικά το κτήριο είναι σοβατισμένο.

Στο εσωτερικό, το ξύλινο ταβάνι της οροφής είναι βαμμένο γαλάζιο, στολισμένο με χρυσά ζωγραφισμένα αστέρια και σχέδια λουλουδιών. Ανακαινίστηκε το 2009 από την 23η Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Προφανώς η πρόθεση ήταν αυτή η ξύλινη κατασκευή να μοιάζει με τον ουρανό, σύμφωνα με τα δυτικά εκκλησιαστικά μοντέλα. Στο κέντρο της οροφής υπάρχουν ελαιογραφίες δυτικού τύπου του Χριστού Παντοκράτορα και των Ευαγγελιστών. Στη δυτική πλευρά της εκκλησίας είναι ο γυναικωνίτης σε σχήμα Π. Κατά μήκος των πλευρικών και δυτικών τοίχων της εκκλησίας υπάρχουν μεγάλα τοξωτά παράθυρα.

Το βορινό μέρος του ναού με τον γυναικωνίτη σε σχήμα Π.

Υπάρχουν δύο είσοδοι στο κτήριο. Η κεντρική είσοδος βρίσκεται στον νότιο τοίχο και μια δεύτερη βοηθητική είσοδος στο βόρειο τοίχο και οδηγεί σε μια μικρή αυλή όπου βρίσκεται το καμπαναριό.

Το δάπεδο είναι στρωμένο με μαρμάρινες πλάκες, σχηματίζοντας ρόμβους και στο κέντρο το δικέφαλο αετό. Το τέμπλο είναι «νεοκλασικού» στυλ και δεν είναι τοπικό. Ανάμεσα στις πολλές σύγχρονες εικόνες είναι τέσσερις μεγάλες εικόνες στο τέμπλο.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου στον Ναό, γνωστά στη Δύση ως Παρουσίαση της Παρθένου Μαρίας, η Παναγία καθισμένη σε θρόνο, με τον Χριστό στην αγκαλιά της, ο Χριστός και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής.

Το τέμπλο και οι εικόνες έχουν την ίδια τεχνοτροπία με αυτή της Παναγίας της Κυρά Ψωμούς και πιθανώς να έχουν εισαχθεί από τη Σύρο. Στην κορυφή του τέμπλου διακρίνουμε τις δώδεκα εικόνες του Δωδεκάορτου (Κύκλος γιορτής) και μια μεγαλύτερη στη μέση με τον Μυστικό Δείπνο. 

Όλα είναι των Πρώιμων Νεότερων χρόνων.

Στον βόρειο τοίχο υπάρχει μία μεταβυζαντινή εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου. Στην Ωραία Πύλη υπάρχουν τα βημόθυρα, τα οποία μεταφέρθηκαν στην εκκλησία της Μελικαρούς από την Επισκοπή μετά την καταστροφή της από το σεισμό στις 9 Απριλίου 1841, όπως και η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, το Ευαγγέλιο και άλλα δευτερεύοντα λειτουργικά είδη της Επισκοπής

Στο καμπαναριό υπάρχει επιγραφή, χρόνος κατασκευής, «1967».

Μετά το θάνατο του τελευταίου επισκόπου Σκύρου Γρηγορίου, το 1837, και την οριστική κατάργηση του επισκόπου το 1841 από την Ελληνική Εκκλησία, η εκκλησία της Παναγίας Μελικαρούς ανέλαβε σταδιακά την πρωταρχική θέση μεταξύ των άλλων εκκλησιών της Σκύρου, και έγινε ο καθεδρικός Ναός (Μητρόπολη) του Νησιού.

Η παρούσα μορφή είναι του 19ου αι. Η εκκλησία ανεγέρθηκε πριν το 1841. Φαίνεται, όμως, ότι η οριστική αποπεράτωση του Ναού έγινε το 1871, όταν έγιναν τα εγκαίνια στις 9 Μαΐου 1871, από τον Επίσκοπο Καρυστίας, όπως φαίνεται στο πάνω δημοσίευμα εκείνης της εποχής (10 Μαΐου 1871). Στην ίδια δημοσίευση υπάρχει και σχετική δωρεά κατοίκου της Σκύρου (κάτω).