ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ: Γενέσιον της Θεοτόκου ή Παναγία η Σπηλιώτισσα

  Γενέσιον της Θεοτόκου ή Παναγία η Σπηλιώτισσα 

 

Θέση: Αχίλλι[1]. 

Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου

Έτος πρώτης αναφοράς της εκκλησίας είναι το 1706 2].

Αυτό σημαίνει ότι χτίστηκε πολύ πριν το 1706. Στην αρχή ανήκε στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, αλλά το 1706, για άγνωστο λόγο, οι καλόγεροι την παράτησαν.

Στον Κώδικα του Αγίου Γεωργίου στη σελίδα 104, έτους 1706, αναφέρει: «Ευρισκόμενες υποκείμενες δύο εκκλησίες εις το μοναστήρι του αγίου γεωργίου η παναγία η σπηλιώτισα και η παναγία δχούνια…αποφαινώμεθα όπως ο ευρισκόμενος οικονόμος να έχει να δίδι το καθέτος εις την εορτήν εις κάθε εκκλησίαν ένα πινάκι αλέβρα και ένα γίδι και ένα διπλάρι καιρί… και του ιερέως παράδες δέκα πέντε».

Είναι μία από τις έξι υπόσκαφες και σπηλαιώδεις εκκλησίες της Σκύρου. Βρίσκεται πάνω στο βουνό Κόχυλας σε ύψος 70 μέτρων στο πρώτο νοτιοανατολικό ύψωμα από τον κόλπο Αχίλλι.

Ένα σχετικά ανηφορικό, αλλά ευχάριστο μονοπάτι, ενός χιλιομέτρου, διασχίζει το Κανάλι της Παναγιάς της Σπηλιώτισσας και καταλήγει στο εξωκλήσι.

Η σπηλιά αποτελείται από δύο θαλάμους. Το πέτρωμα της είναι ασβεστολιθικό.

Το εσωτερικό του Ναού της Παναγίας της Σπηλιώτισσας

 

Ο Β.Δ. και ο Ν.Δ. τοίχος της εκκλησίας είναι χτισμένοι. Οι άλλοι είναι οι φυσικοί βράχοι της σπηλιάς. Το μήκος της εκκλησίας είναι περίπου 3,70 μ. και το πλάτος 2,20 μ..

Στο Ιερό Βήμα, το τελευταίο κοίλωμα της σπηλιάς έχει χτιστεί και έχει διαμορφωθεί έτσι, ώστε να δημιουργηθεί η Αγία Τράπεζα. Αριστερά έχει διαμορφωθεί χώρος για την πρόθεση.

Η παράδοση λέει πως εκεί στη σπηλιά βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας. Η γωνιά, που σχηματίζεται από τον πεσμένο βράχο, στο νότιο τοίχο του Ναού και τον τοίχο της σπηλιάς, χρησιμεύει για οστεοφυλάκιο της οικογενείας των κτητόρων.

 

Ο Σκυριανός αρχαιολόγος Δημήτρης Θεοχάρης απόγονος της οικογένειας Αυγερινιάνων λέει ότι η εκκλησία είναι κτίσμα της οικογένειας Αυγερινιάνων πριν από το 1821 και ότι δεν βρέθηκε εικόνα της Παναγίας.

Οι Αυγερινιάνοι έχτισαν την εκκλησία, γιατί τους προστάτευσε πολλές φορές [3]. Πιθανά την ανακατασκεύασαν.

Είναι η σπηλιά που ασφάλιζε την οικογένεια του ο αρχηγός της οικογένειας Αυγερινός του Μανώλη, όταν πολεμούσε τους πειρατές. Μετέπειτα ήταν ο σημαιοφόρος του στρατηγού Βάσου Διαβουνιώτη. 

Το 1958 σε ανασκαφές που έκανε ο Σκυριανός αρχαιολόγος Δημήτρης Θεοχάρης κάτω από το δάπεδο του ναού ανακάλυψε εργαλεία παλαιολιθικής περιόδου, πράγμα που σημαίνει ότι η σπηλιά είχε χρησιμοποιηθεί σαν κατοικία από τον προϊστορικό άνθρωπο

---

[1] Λιμάνι ανατολικά της Χώρας, που βρίσκεται στα σύνορα ανάμεσα στη βόρεια και τη νότια περιοχή του Νησιού.

[2] Κώδικας Αγίου Γεωργίου σελ.104

[3] Θεόδωρος Σκούρας. «Υπόσκαφες και Σπηλαιώδεις Εκκλησίες στη Σκύρο

 

(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα

«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)