Κοίμηση της Θεοτόκου[1] ή Κατρατσίλα (Κατρακύλα) ή Τριχερούσα
.JPG)
Θέση: Σλήνας[2]
Λέγεται και Τριχερούσα, γιατί έταζαν οι γυναίκες, για να γεννήσουν εύκολα[3].
Μονόκλιτη σκεπαστή εκκλησία, με θολωτό Ιερό Βήμα. Εξωτερικά το Ιερό Βήμα (bema)[4] τοποθετείται στην ορθογώνια μορφή του κτηρίου, αλλά εσωτερικά είναι στενότερο και χαμηλότερο, σε σύγκριση με την κύρια Εκκλησία. Η οροφή, που είναι επίπεδη, αποτελείται από ορθοστάτες, καλάμια και τσιμέντο, που προφανώς αντικατέστησε το χώμα της παραδοσιακής κατασκευής.
Το εσωτερικό του Ναού της Παναγίας Κατρατσίλα
Ο ανατολικός τοίχος είναι ελαφρώς διογκωμένος. Ο νότιος τοίχος φέρει δύο στηρίγματα. Ανάμεσά τους είναι ένα μικρό παράθυρο.
Η είσοδος βρίσκεται στον δυτικό τοίχο.
Εσωτερικά, στον ανατολικό τοίχο του Ιερού Βήματος είναι τοποθετημένη η ημικυκλική κεντρική κόγχη, που φέρει την κτιστή Αγία Τράπεζα [5]. Δύο μικρότερες ορθογώνιες κόγχες τοποθετούνται, βόρεια και νότια της κεντρικής κόγχης (πρόθεση και διακονικό).
Το δάπεδο είναι στρωμένο με πλακάκια στα μέσα του 20ου αι. Το κτήριο εσωτερικά και εξωτερικά είναι σοβατισμένο.
Ο αρχιτεκτονικός τύπος της εκκλησίας, ορθογώνιος με χαμηλότερο και στενότερο εσωτερικό θολωτό Ιερό Βήμα
Είναι πανομοιότυπος με έναν αριθμό εκκλησιών στη Χώρα. Η οροφή είναι παραδοσιακή Σκυριανή ξύλινη στέγη, με ξύλινα δοκάρια και καλάμια. Η στέγη είναι καλυμμένη με τσιμέντο. Το τέμπλο είναι ξύλινο, του 19ου αι., με ελάχιστη σκαλιστή διακόσμηση.
Ιστορικά στοιχεία: των οθωμανικών χρόνων.
Η θέση του Ναού της Παναγίας Κατρατσίλα στο Χάρτη
[1] Η Παναγία τις περισσότερες φορές ακολουθείται από προσωνύμιο π.χ. η Κεχαριτωμένη, η Βασίλισσα του κόσμου, η Παντάνασσα, κ.ά. Τα προσωνύμια αυτά προέρχονται από διάφορους λόγους και αιτίες π.χ. τρόπου αγιογραφίας, ή παράστασης, (Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Θρηνούσα κ.λπ.), ή υπό τη θεολογική ιδιότητα (Ελεούσα, Κυρά, Μεγαλόχαρη, κ.λπ.), ή από την παλαιότητα του εικονίσματός της (Μαυριώτισσα, Γερόντισσα, κ.λπ.), ή από τον τρόπο εύρεσης της εικόνας της (Θεοσκέπαστης, Σπηλιώτισσας, Πλατανιώτισσας, Πορταΐτισσας, Μυρτιδιώτισσας, Φανερωμένης, Φιδού κ.ά.), καθώς επίσης και από τον τόπο προέλευσης της εικόνας (π.χ. Αθηνιώτισσα, Αργοκοιλιώτισσα (Νάξου), Βατοπεδινή, Πολίτισσα, Ψαριανή, Κυρία της Ξηροκρήνης κ.ά.), ή ακόμη και από ιδιάζοντα γνωρίσματά της (π.χ. Λογγοβάρδα, Παλατιανή, Ολυμπιώτισσα κ.λπ.). Επίσης προσωνύμια απαντώνται και από τον κτήτορα του αφιερωμένου ναού (π.χ. Καλλιγού, Λυκοδήμου κ.λπ.). Τέλος απαντώνται προσωνύμια που δίνονται ανάλογα της εποχής και των εργασιών που συμπίπτει η εορτή της π.χ. Φλεβαριανή, Μεσοσπορίτισσα, Ακαθή (=εκ του Ακάθιστου ύμνου) κ.λπ. (Πηγή: https://el.wikipedia.org
[2] Κάτω από τη βρύση Σ’λήνα (Σωλήνα)
[3] Νίκη Πέρδικα: «Σκύρος, Μνημεία του Λόγου του Λαού», 2ος Τόμος Εκδόσεις Αετός Α.Ε., Αθήναι 1943
[4] Είναι το υπερυψωμένο δάπεδο ή πλατφόρμα στο ανατολικό άκρο των ορθοδόξων εκκλησιών όπου βρίσκεται η Αγία Τράπεζα. Η λέξη bema προέρχεται από την ελληνική, που σημαίνει πλατφόρμα, βήμα, δικαστήριο ή έδρα.
Γενικά, η εξέδρα εκτείνεται στο σηκό από το ιερό και χωρίζεται με ένα τέμπλο.
Το Ιερό Βήμα είχε την προέλευσή του στην αρχαιότητα ως ανυψωμένες πλατφόρμες, που χρησιμοποιούσαν Έλληνες και Ρωμαίοι για ομιλητές που μιλούσαν σε συνελεύσεις.
[5] Στην ορολογία της Λειτουργικής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Αγία Τράπεζα ονομάζεται το τετράγωνο οικοδομημένο τραπέζι («εκ πάσης ύλης στερεάς, οίον χρυσού, αργύρου και μαρμάρου»), πάνω στο οποίο τελείται το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ονομάζεται και Ιερό Θυσιαστήριο «διότι επ' αυτής τελείται η θυσία του Αμνού του Θεού υπέρ πάντων των πιστών, ζώντων και τεθνεώτων». Η Αγία Τράπεζα βρίσκεται μέσα στο Ιερό Βήμα και έχει σχήμα τετράγωνο για να συμβολίσει τη μετάδοση του σώματος και του αίματος του Χριστού « πανταχού της οικουμένης». Πάνω της βρίσκονται πάντοτε το Ιερό Αντιμήνσιο, ιερό κάλυμμα, ο Σταυρός ευλογίας, το Ιερό Ευαγγέλιο, το Ιερό Αρτοφόριο (ακίνητο) και το Αρτοφόριο των ασθενών (κινητό).
(Από το βιβλίο του Γεωργίου Κρίκα
«Σκύρος: Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση και Λατρεία»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου