Το βόδι (κυρίως ο αρσενικός ταύρος) λατρεύτηκε από την Πρώιμη εποχή του Χαλκού
Αρχαιοελληνική μαρμάρινη στήλη και κιονόκρανο
στο Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στη Θεοτόκο
Στο βορειοδυτικό μέρος του Βουνού βρίσκεται η πεδιάδα «Βουκολίνας»[1]. Η φυσική κοιλότητα «Βουκολίνας» βρίσκεται περίπου 12 χιλιόμετρα νότια της Χώρας, κοντά στον οικισμό Νύφι, στη Σκύρο.
Ο Μάνος Φαλτάϊτς[2] συσχετίζει τη λογική σχέση, που υπάρχει ανάμεσα σε δύο καταστάσεις (τοποθεσία και λατρεία θεότητας) και καταλήγει στο συμπέρασμα, πως τους πανάρχαιους χρόνους στην πεδιάδα υπήρχε οικισμός ή τόπος λατρείας αφιερωμένος στην προϊστορική θεότητα του θεοποιηθέντος βοδιού. Στους αρχαίους χρόνους σε πολλές τοποθεσίες δίνονταν ονομασίες προς τιμή θεοτήτων, ηρώων κτλ.
Ο Βουκολίων[3] ήταν γιος του Πανός, που ανακάλυψε και δίδαξε στους ανθρώπους την τέχνη της βοσκής βοδιών.
Αφού λοιπόν ο «τραγοπόδαρος Θεός» Πάνας, προστάτης των κτηνοτρόφων, των κυνηγών, των αλιέων και των ποιμένων, λατρευόταν στη Σκύρο, γιατί να μη λατρεύεται και ο γιός του Βουκολίνας;
Το βόδι[4] (κυρίως ο αρσενικός ταύρος) λατρεύτηκε από την Πρώιμη εποχή του Χαλκού. Πολλές θεότητες εμφανίζονται με την μορφή ταύρου.
Στην αρχαία Ελλάδα ο ταύρος ήταν η ενσάρκωση, το σύμβολο ή το έμβλημα των θεών της δημιουργίας, οι οποίοι κατοικούσαν στον ουρανό ή σε ψηλές βουνοκορφές.
Σε όλους τους πολιτισμούς οι θεοί, οι πατέρες των θεών, δημιουργοί του κόσμου και του ουρανού, τα μάτια των οποίων ήταν ο ήλιος και η σελήνη, εμφανίζονταν με μορφή ταύρου.
Ίχνη από την λατρεία του ταύρου ανακαλύπτουμε και στην Παλαιά Διαθήκη, όπου υπάρχουν αναφορές στο άγαλμα του χρυσού βοδιού και στην καταστροφή του από τον Μωυσή στην έρημο του Σινά[5].
Οι αρχαίοι μύθοι είναι πλούσιοι σε ταυρόμορφες αναφορές.
Ο Δίας κλέβει την Ευρώπη (εκδοχή της Μεγάλης Θεάς) και ζευγαρώνει μαζί της. Με τον ταύρο σχετίζεται ο Ποσειδώνας ήδη από την εποχή της ακμής του μινωικού πολιτισμού, όταν έστειλε ταύρο ως σημάδι δύναμης και εξουσίας του Μίνωα.
Αρχαιοελληνική μαρμάρινη στήλη και κιονόκρανο
στο Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στη Θεοτόκο
Το βορειοανατολικό άκρο του λόφου Φούρκα[6] αποκαλείται «Βοϊδόμαντρα». Σε ανασκαφές το 1918 του Μιχαήλ Δέφνερ βρέθηκαν τεμάχια αρχαίων αγγείων.
Αφού λοιπόν στον τότε αρχαίο γνωστό κόσμο λατρεύτηκε το βόδι (ταύρος ή αγελάδα), γιατί να μη λατρεύτηκε και στη Σκύρο;
Αποτελούν οι τοποθεσίες «Βουκολίνας» ή «Βοϊδόμαντρα» τόποι λατρείας αυτών των τοτεμικών στοιχείων;
Η προέλευση της ονοματολογίας των τοποθεσιών «Βουκολίνας» και «Βοϊδόμαντρα» έχει την απλούστερη μορφή. «Βουκολίνας» είναι ο τόπος βοσκής των βοδιών, όπως και «Βοϊδόμαντρα» ο περιφραγμένος ανοιχτός χώρος (μάντρα) για σταβλισμό των βοδιών (βουκόλος: ο βοσκός βοδιών).
Την τοτεμική θρησκεία[7] αντικατέστησε η λατρεία του θεού Διονύσου, η οποία ήταν αρκετά διαδιδομένη στη Σκύρο.
[1] Πρόκειται για μικρό εποχιακή μικρή λίμνη γλυκού νερού με αργιλώδη πυθμένα.. Η τροφοδοσία της γίνεται από τη λεκάνη απορροής και χρησιμοποιείται για πότισμα οικόσιτων ζώων Η παρουσία επιφανειακού νερού είναι εποχική. Ο υγρότοπος είναι απομονωμένος από τις κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες. Η μόνη έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα στον υγρότοπο είναι αυτή της βοσκής..
[2] «ΣΚΥΡΟΣ: Προϊστορικοί Οικισμοί και Λατρείες», Μάνου Φαλτάϊτς, Αθήναι 1971
[3] Με το όνομα Βουκολίων ήταν γνωστά τέσσερα μυθικά πρόσωπα.
1. Βουκολίων ο Ολάιου ,Από την Τεγέα, 15ος μυθικός βασιλιάς της Αρκαδίας. Γιος του Όλαϊς εγγονός του Κύψελου και πατέρας του Φιάλου.[1]
2. Αρκάδας , ένας από τους 50 γιους του Λυκάονα εγγονός του Πελασγού.[2]
3. Γιος του Λαομέδοντα και της Καλύβης, πατέρας του Αισήπου και του Πηδάσου.[3]
4. Γιος του Πανός ανακάλυψε και δίδαξε στους ανθρώπους την τέχνη της βοσκής βοδιών. [4]
Αναφορές
1. ↑ ...τοῦ δὲ ἦν Βουκολίων...Παυσανίας Αρκαδικά
2. ↑ ...ἀπὸ τοῦ Βουκολίωνος παιδὸς Φιάλου...Παυσανίας Αρκαδικά
3. ↑ ...Βουκολίων δ' ἦν υἱὸς ἀγαυοῦ Λαομέδοντος πρεσβύτατος γενεῇ, ...Ομήρου Ιλιάδα Ζ 21
4. ↑ Νέο λεξικό Ελληνικής μυθολογίας, Αθανάσιου Αγγελόπουλου, εκδόσεις Ελεύθερη σκέψις
[4] Με την ονομασία βόδι, στην ευρύτερη έννοια, υποδηλώνονται το αρσενικό (ταύρος), το θηλυκό (αγελάδα), το πολύ νεαρό (μοσχάρι) και το νεαρό ζώο (δαμάλι). το βόδι είχε εξημερωθεί κι είχε χρησιμοποιηθεί για γεωργικές εργασίες στην υπηρεσία του αγρότη από την Πρώιμη εποχή του Χαλκού.
[5] Δευτερονόμιον 9,21 «καὶ τὴν ἁμαρτίαν ὑμῶν, ἣν ἐποιήσατε, τὸν μόσχον, ἔλαβον αὐτὸν καὶ κατέκαυσα αὐτὸν ἐν πυρὶ καὶ συνέκοψα αὐτὸν καταλέσας σφόδρα, ἕως οὗ ἐγένετο λεπτόν· καὶ ἐγένετο ὡσεὶ κονιορτός, καὶ ἔῤῥιψα τὸν κονιορτὸν εἰς τὸν χειμάῤῥουν τὸν καταβαίνοντα ἐκ τοῦ ὄρους».
Μετ. Δευτερονόμιον 9,21 «Αυτήν δε την μεγάλην αμαρτίαν που εκάματε, το είδωλον δηλαδή του χρυσού μόσχου που ανεκηρύξατε ως θεόν σας, εγώ το επήρα και τα μεν ξύλινα αυτού εξαρτήματα κατέκαυσα, το δε υπόλοιπον χρυσόν τμήμα το έκοψα εις μικρά κομμάτια, το άλεσα έως ότου έτινε λεπτότατη σκόνι, την οποίαν έρριψα στον χείμαρρον, που κατεβαίνει από το όρος Σινά».
[6] Λόφος νότια του Κάστρου. Στην κορυφή υπήρχε ο Ναός του Απόλλωνος και στην ανατολική κατωφέρεια προϊστορικό λατομείο.
[7] Η τοτεμική θρησκεία, βασιζόταν στα ζώα και στην μετατροπή από ζώο σε άνθρωπο και το αντίθετο! Τα στοιχεία της θρησκείας τους ήταν σχεδόν ίδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου