Ζωντανή ιστορία το κτίριο όπου «γεννήθηκε» το ΚΚΕ από δημοσίευση του "ΡΙΖΟΣΠΆΣΤΗ" Κυριακή 18 Αυγούστου 2002

Ζωντανή ιστορία το κτίριο όπου «γεννήθηκε» το ΚΚΕ

Το ΥΠΠΟ χαρακτήρισε, επιτέλους, ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο, όπου πάρθηκε η απόφαση για την ίδρυση του ΚΚΕ, το 1918

Από το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ(ΚΚΕ)  στην αίθουσα του 2ου ορόφου, του ιστορικού κτιρίου

Υστερα από επίμονες προσπάθειες, που ξεκίνησαν το χειμώνα του 1999, το κτίριο του Πειραιά που βρίσκεται στην οδό Αγ. Σπυρίδωνα, Ακτή Μιαούλη και Μπουμπουλίνας, εκεί που πριν από 84 χρόνια «γεννήθηκε» το ΚΚΕ, χαρακτηρίστηκε με απόφαση του ΥΠΠΟ, εκτός από έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Το κτίριο συνδέεται με τους αγώνες της εργατικής τάξης, που από κείνα τα χρόνια προβάλλει σαν αυτοτελής δύναμη με το δικό της Κόμμα, με τους δικούς της σκοπούς, με την οργανωμένη πάλη, πιο πολύ απαραίτητη στους σημερινούς καιρούς για ν' αποκρουστεί η εκμετάλλευση και η καταπίεση απ' την αστική τάξη και τους συμμάχους της.

Το Μέγαρο κτίστηκε το 1890 και είναι ένα απ' τα 67 διατηρητέα του Ιστορικού Κέντρου της πόλης, χρησιμοποιούνταν δε, εδώ και αρκετές δεκαετίες, σαν ξενοδοχείο με την επωνυμία «Πειραιεύς», πριν καταστεί επικίνδυνο απ' τους τελευταίους σεισμούς.

Αρχικά, το 1984, με απόφαση του ΥΠΠΟ είχε χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, γιατί παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και διασώζει σπάνια και πολύ αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία. Η οργάνωση του όγκου και η διάταξη των χώρων του κτιρίου παρουσιάζουν αντιστοιχίες με το κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο προεξέχων πρόστυλος εξώστης, με την αετωματική στέγαση, που διατηρεί σπάνια στοιχεία «τζαμωτού», χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της εποχής του.

Η σημερινή κατάσταση του κτιρίου επιβάλλει άμεσα να γίνουν οι αναγκαίες εργασίες συντήρησης και ανάδειξής του

Με διαθήκη του ιδιοκτήτη του Αριστ. Τοπούζογλου που συντάχθηκε τον Δεκέμβρη 1978, το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του Πανεπιστημίου της Αθήνας. (Το θέμα έφερε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα ο «Ρ», με σχετικό ρεπορτάζ στο φύλλο της 5.12.1999).

Σύμφωνα τώρα με την εισήγηση της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού και την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, το κτίριο «χαρακτηρίζεται και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, διότι στη γωνιακή αίθουσα του 2ου ορόφου του κτιρίου συγκλήθηκε τον Νοέμβριο του 1918 το Α΄ Πανελλήνιο Ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας, το οποίο μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Ως εκ τούτου -αναφέρει η απόφαση- αποτελεί κτίριο μεγάλης ιστορικής αξίας, άμεσα συνδεδεμένο με την εξέλιξη της πολιτικής ζωής της χώρας μας».

Στην αίθουσα του 2ου ορόφου του κτιρίου, που αναφέρεται στην απόφαση του ΥΠΠΟ, στεγάζονταν την εποχή εκείνη τα γραφεία της Πανελλήνιας Ενωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, της ιστορικής ΠΕΜΕΝ, η διοίκηση της οποίας παραχώρησε την αίθουσα για την πραγματοποίηση του Συνεδρίου, που, βάζοντας τις βασικές προγραμματικές θέσεις και προσχωρώντας στην Κομμουνιστική Διεθνή (1920), εξασφάλισε στο ΚΚΕ απ' τα πρώτα του βήματα σωστό επαναστατικό προσανατολισμό και την ικανότητα να επεξεργάζεται δημιουργικά τη δική του στρατηγική και τακτική.

Ακόμη, ο χαρακτηρισμός του κτιρίου ως ιστορικού μνημείου υπογραμμίζει ακριβώς το ρόλο του Α΄ Συνεδρίου στη θεμελίωση του Κόμματος και την επίδραση που αυτό είχε στην εξέλιξη του επαναστατικού κινήματος της χώρας, στους ταξικούς αγώνες, ενώ ταυτόχρονα θυμίζει τον ηρωικό δρόμο που διάνυσε το ΚΚΕ από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.

Κατάκτηση του Προοδευτικού Κινήματος

Ο επικεφαλής του Συνδυασμού «ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» υποψήφιος Δήμαρχος Πειραιά, Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος Κώστας Τζατζάνης θα μας πει σχετικά με την παραπάνω απόφαση του ΥΠΠΟ:

«Ο χαρακτηρισμός του συγκεκριμένου κτιρίου, σαν ιστορικής σημασίας με την ειδική αναφορά εντοπισμού της αίθουσας όπου έγινε το Α΄ Συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1918, αποτελεί κατάκτηση του προοδευτικού κινήματος.

»Η συσπείρωση των διάσπαρτων σοσιαλιστικών δυνάμεων και η ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στις τότε συνθήκες προβάλλεται με συγκινητικό τρόπο στις σημερινές συνθήκες, που η προσήλωση του ΚΚΕ για το Μέτωπο αποτελεί τη μόνη διέξοδο για να ξεφύγει η χώρα μας και η ανθρωπότητα από τη λαίλαπα της "νέας τάξης" και ν' ανοίξει η προοπτική της πραγματικής ανθρώπινης κοινωνίας.

»Γιατί, η συντήρηση της μνήμης, μέσα από ένα κτίριο και μια ιστορική αίθουσα, μπορεί να καρπίσει μόνον από την απαραίτητη συνέχεια στη θετική πράξη χαρακτηρισμού. Και η συνέχεια αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από την αναπαλαίωση και αναβίωση στις σύγχρονες συνθήκες του ιστορικού και αρχιτεκτονικού μνημείου, που αποτελεί το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας, Ακτής Μιαούλη και οδού Αγίου Σπυρίδωνος.

»Το υπουργείο Πολιτισμού και το Πανεπιστήμιο οφείλουν να μελετήσουν και αποδώσουν στο κτίριο μια αντάξια χρήση της ιστορίας του και στο πλαίσιο αυτό ν' αξιοποιήσουν και ζωντανέψουν την αίθουσα. Το χώρο όπου, πριν ένα αιώνα, μαζεύτηκαν πρωτοπόρα μυαλά και αγωνιστές και αποφάσισαν να ενωθούν και οργανωθούν για ν' αλλάξουν το μέλλον και να το φέρουν στα μέτρα της μόνης δημιουργού των αγαθών της ιστορίας και της ανθρωπιάς, της εργατικής τάξης».

Επίσης, ο Γραμματέας της ΚΟΠειραιά και μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ Σήφης Κωτσαντής δήλωσε:

«Σημαντικό σταθμό στη νεότερη ιστορία της χώρας μας αποτελεί η ίδρυση στην πόλη του Πειραιά του ΣΕΚΕ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, γεγονός που επέδρασε στις πολιτικές εξελίξεις, ενώ παράλληλα συντέλεσε καθοριστικά στην ανάπτυξη του ελληνικού επαναστατικού και συνδικαλιστικού κινήματος.

»Μετά το χαρακτηρισμό απ' τη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠΠΟ και ως διατηρητέου ιστορικού μνημείου του κτιρίου όπου συγκλήθηκε το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ και τη σχετική Υπουργική Απόφαση, που επιτύχαμε ύστερα από επίμονες προσπάθειες. Είναι ανάγκη να γίνουν -και μάλιστα σύντομα- οι απαραίτητες εργασίες, ώστε να μην πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις οι ζημιές που έχει υποστεί το κτίριο απ' τους τελευταίους σεισμούς». Αυτή η αποκατάσταση αναγκαίο να γίνει το συντομότερο δυνατό, αυτό απαιτεί ο σεβασμός στη "ζωντανή" ιστορία...».

Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ